İtibar, kişinin ya da kurumun kim olduğu değil, kim olarak algılandığı konusu. Algı ise kamuoyunun inşa ettiği kolektif yargılar bütünü olarak şekilleniyor. Kimi zaman hak edilmemiş bir hayranlık, kimi zaman tek bir yanlış adımla yok olan miras diyebiliriz… Bugün konumuz yitirilen miras.

Hepimiz bıkmış olsak da öylesine iyi bir örnek ki, bir kez daha kullanmadan geçemeyeceğim; Elon Musk. Kıssadan hisse çıkaracak olanlar var biliyorum. Aynı anda bir teknoloji dehası ve bir iletişim felaketi. Öyle garip bir şey ki, piyasa değeriyle sosyal değeri arasındaki farkın bu kadar açık olduğu bir örnek bulmak kolay değil. İtibar anatomisi, mühendislik problemi gibi. Performans, algı, duygu ve süreklilik gibi katmanlardan oluşuyor. Her katmanda iletişim ve kriz yönetimi açısından farklı özellikler söz konusu.

İtibar artık dar çevrenin konusu değil. Üçüncü sayfa klişesi gibi, halka mal olmuş bir değer. İtibar bir sermaye türü. Hatta şöyle iddia edeceğim; sorsalar hangisi daha zor diye; zenginliği yönetmek itibarı yönetmekten daha kolay.

Yükselen yıldızdan yük olan isme

Musk 2023’ten itibaren kurduğu algı ile sergilediği davranışlar arasındaki makası açarak çığır açtı. Tartışılır ama o güne kadar öyle böyle inşa ettiği itibar sistemi kendi ağırlığı altında çatladı. Rolüyle kişiliği bir türlü huzur bulmuyor. O huzur bulmadıkça algı coşuyor da coşuyor. Agresif iletişim ve kurumsal sorumsuzluklarla zedelenme, özellikle X platformundaki kontrolsüz söylemler üzerinden kamuoyuna ters düşen hamleleri, itibarında derin bir fay hattı yarattı. Siyasetle olan yakınlığı ise (Kamu Tasarruf Departmanı) DOGE girişimi, kimliğini erozyona uğrattı. Kısa bir süre içinde Tesla ve SpaceX gibi şirketlerin algısı etkilenmeye başladı. Özellikle Tesla yenilikten çok, Musk’ın kimliğiyle anılan bir markaya dönüştü.

İtibarın yeni dili

Musk’ın kamusal güveni gürültülü bir şekilde sarsılırken, proaktif kriz iletişimi yapılmadı. Sosyal medya üzerinden savunma geliştirmeye çalıştıkça daha fazla tepki üretti. İtibar basın bültenlerinde, röportajlarda ve resmi açıklamalarda şekillenirdi. Bildiğimiz gibi artık tweet’lerde, viral olmuş videolarda ve meme kültüründe yaşıyor. Birden yukarıda birden aşağıda buluyorsunuz kendinizi. Musk’ın sorunu şu: “Kamusal kimlik” ile “özel inanç” sınırı kalktı. Çoklu kitleye hitap eden bir figürün tüm kitleleri aynı anda tatmin etme imkanı yok tabii ama çatışmalı bir pozisyon almaya da ne gerek var?

Siyasetle temas: Gücün bedeli

Bir liderin itibarı, yalnızca kendi iş yapış biçimiyle değil, kimlerle iş yaptığıyla da ölçülür. Elon Musk’ın ABD yönetimiyle yakın ilişkisi, onu yalnızca bir iş insanı değil, aynı zamanda siyasi bir aktör konumuna getirdi. Ne öğrendik; siyaset her koşulda avantaj getirmiyor.........

© Ekonomim