Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Süper Lig 2025-26 sezonu için kulüplerin harcama limitlerini belirledi. Süper Lig Kulüpleri Takım Harcama Limitleri (THL) kapsamında bu sezon toplam 27.5 Milyar TL harcama yapabilme olanağına kavuşmuş olacak.

2025-26 sezonu Takım Harcama Limitleri değerlemesine geçmeden önce THL’ne ilişkin kısa bir bilgilendirme yapmayı gerekli buluyorum.

Takım harcama limitleri neyi ifade ediyor? Nasıl belirleniyor?

THL, Süper Lig kulüplerinin Takımların bir sezon içinde yapacakları transfer harcamaları, oyuncularına ödeyecekleri ücret ve maaşlar ile kulübün o sezon içinde finansman gideri dahil yapacakları toplam giderleri belirleyen bir üst finansal kısıttır.

Bu uygulamanın temel amacı kulüplerin mali dengesini korumaktır.

Kulüplerin finansal sürdürülebilirliğini ve sağlıklı ekonomik büyümelerini sağlama amacıyla, 2019’da İspanya’dan Süper Lig’e uyarlanmış bir uygulamadır. Yedi sezondur THL hayata geçiriliyor.

Bu limit öz itibarıyla, kulüplerin gelirleri ve giderleri göz önünde bulundurularak hesaplanır. Buna göre bu limitin hesaplanmasında TFF aşağıdaki gelir ve gider kalemlerini baz alarak, kulüplerin finansal verilerine göre THL’ni belirlemektedir. Bu gelir ve gider kalemleri ise TFF tarafından aşağıdaki gibi belirtilmiştir.

Gelir kalemleri

- Gişe gelirleri,

- Sponsorluk ve reklam gelirleri,

- Yayın gelirleri,

- Ticari faaliyet gelirleri,

- UEFA gelirleri,

- Diğer faaliyet gelirleri,

- Transfer gelirleri,

- Duran varlık satış kârı,

- Duran varlık değerleme farkları,

Gider ve maliyet kalemleri

- Ürün satış maliyetleri,

- Futbolcu / Teknik kadro / Menajer ücret giderleri,

- Diğer personel ücret gideri,

- Diğer faaliyet giderleri,

- Transferlere ilişkin giderleri,

-Finansman giderleri,

Kulüplerin Takım Harcama Limitleri, TFF’ye sunulacak finansal tablolar doğrultusunda gelir, gider ve maliyet esasları dahilinde oluşturulan yeni sezon bütçesi baz alınarak aşağıdaki iki yöntem ile hesaplanıyor:

1.Yöntem: Gelir Gider farkı üzerinden hesaplama yöntemi,

2.Yöntem: Net Borç / Net Faaliyet Gelir Rasyonu üzerinden hesaplama yöntemi.

Bu limitlere benzer uygulama diğer liglerde de var mı? Bu belirlenen limitlere uyulmadığında Avrupa'da ve bizde ne tür yaptırımlar uygulanıyor?

Kulüplerin finansal sürdürülebilirliklerini sağlamaya yönelik Avrupalı bazı liglerde bu uygulama değişik isimler altında uygulanmaktadır. Bu kapsamda:

- Premier Lig (İngiltere): Karlılık ve Sürdürülebilirlik Kuralları (Profitability and Sustainability Rools- PSR) Kulüplerin harcamalarını kontrol etmek için finansal düzenlemeleri içermektedir.

- La Liga (İspanya): Limite de Gastos, Limite de Salarial isimleriyle tek bir uygulama altında kulüplerin harcama limitleri, gelirlerine göre belirlenmekte ve harcamalar sıkı denetime tabi tutulmaktadır.

- Serie-A (İtalya): Kulüplerin mali durumlarına göre harcama limitleri “Limite Salariale della squadra” federasyon tarafından sezonsal olarak belirlenmektedir.

- Bundesliga 1 (Almanya): Kulüplerin finansal sürdürülebilirliğini sağlamak için harcama limitlerini belirleyen “Lizenzierungsordnung” (Lisanslama Yönetmeliği) aracılığıyla kulüplerin harcama limitleri denetlenmekte ve belirlenmektedir.

- Ligue1 (Fransa): Kulüplerin harcamalarını denetleyen ve belirleyen “Réglement de la DNCG” kuralları bulunmaktadır. DNCG, (Direction Nationale du Contrôle de Gestion” Fransız Lig1’de kulüplerin mali durumlarını denetleyen bir kuruluştur.

TFF, takım harcama limitinin aşılması durumunda kulüplere aşağıdaki yaptırımları uygulayabiliyor.

Takım harcama limitinin aşılması halinde uygulanacak yaptırımlar, TFF tarafından şu şekilde belirlenmiştir:

-Yüzde 5'e kadar aşılması durumunda İhtar Cezası veriliyor.

-Yüzde 6-10 arası aşılması durumunda Kadro Sınırlaması Cezası veriliyor.

-Yüzde 11-15 arası aşılması durumunda Transfer Yasağı Cezası veriliyor.

-Yüzde 16-20 aşılması durumunda 1 Puan Silme Cezası verilir, buna ek olarak Transfer Yasağı, Kadro Sınırlaması ve Para Cezası yaptırımlarından biri veya birkaçı uygulanıyor.

-Yüzde 21-25 aşılması durumunda 2 Puan Silme Cezası verilir, buna ek olarak Transfer Yasağı, Kadro Sınırlaması ve Para Cezası yaptırımlarından biri veya birkaçı uygulanıyor.

-Yüzde 26 ve üstü aşılması durumunda 3 Puan Silme Cezası verilir, buna ek olarak Transfer Yasağı, Kadro Sınırlaması ve Para Cezası yaptırımlarından biri veya birkaçı uygulanıyor.

Bizde limitler yüksek belirlendiği için bugüne kadar bu kapsamda ceza alan bir takım olmadı. Ancak, olayın Avrupa tarafına bakıldığında para cezası, puan silme ve ligden düşürülme cezaları uygulanabilmektedir. Avrupa’da sadece harcama giderleri kontrol edilmemekte, aynı zamanda kulüplerin mali yapıları da sıkı denetim altında bulunmaktadır. Buna ilişkin yaptırımlar çok sert ve tavizsiz olabilmektedir. Örneğin daha çok yakınlarda Lig1’in en önemli kulüplerinden Olympic Lyonnais mali yükümlülüklerini karşılayabilecek finansal dengeye sahip olmadığı için Lig2’ye düşürülmüştür.

THL’nin Süper Lig’de uygulamaya alındığından bu yana geçen süre içinde THL 2.7 milyar TL’dan, 27.5 Milyar TL’na yükseldi. Yani, THL’nde yedi yılda �5’lik bir artış gerçekleşmiş durumda. Buna göre yıllık ortalama THL 9 artış kaydetmiş görünüyor. Özellikle kulüp gelirleri ile kıyaslandığında bu artış çok önemli….Çünkü, bu süreçte futbol gelirlerimiz 5,3 kat artarak 4.2 Milyar TL’den 26.5 Milyar TL’na........

© Ekonomim