Yeni nesil denetim mi, eski usulün yeniden doğuşu mu?
“Yüksek Gelir Grupları Uyum Programı” Üzerine Bir Değerlendirme
Yaşar Çatalkaya – Yeminli Mali Müşavir
Vergi Denetim Kurulu’nun 2025 yılı Haziran ayında sosyal medya üzerinden yaptığı şu açıklama, iş dünyasında adeta bir dalga etkisi yarattı:
“Büyük şirket ortağı olup, 2023-2024 döneminde Gelir Vergisi beyannamesi vermemiş, potansiyel gelir ve harcama düzeyi ile vergi beyanları uyumsuz olan 10.000 mükellef, ‘Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı’ kapsamına alınmıştır.”
Bu açıklama hem kapsamı hem de yöntemi itibarıyla dikkat çekici. Bir yanda, büyük şirket ortağı 10.000 mükellef gibi oldukça geniş bir hedef kitle; diğer yanda ise doğrudan vergi incelemesi değil, “gönüllü uyuma davet” yaklaşımı... İlk bakışta modern, analitik ve yumuşak bir denetim stratejisi gibi görülen bu yaklaşım, vergi idaresinin dijital veri analizi (RADAR) kapasitesini sahaya yansıttığı bir model olarak da öne çıkmaktadır. Ancak beraberinde mükellefler açısından hukuki ve mali riskler de barındırmakta, dolayısıyla sürecin her aşamasında dikkatli ve bilinçli hareket edilmesini zorunlu kılmaktadır.
VDK tarafından gönderilen yazılarda, 2023 ve 2024 takvim yıllarına ilişkin olarak şirket ortaklarından kapsamlı ve çoğunlukla belge ile desteklenmesi gereken açıklamalar istenmektedir.
Öncelikle, mükelleflere VDK tarafından tespit edilerek sunulan bilgiler şu kalemleri içermektedir:
-2023 ve 2024 yıllarında gerçekleştirilen taşınmaz alım-satım işlemleri,
-İlgili yıllara ait kredi kartı harcamaları,
-Aynı dönemlerde yapılan motorlu taşıt alım-satım işlemleri,
-Banka hesaplarındaki toplam para giriş ve çıkışları.
Bu tespitler doğrultusunda, şirket ortaklarının potansiyel gelir ve harcama düzeyleri ile vergi beyanları arasında uyumsuzluk olduğu ifade edilmektedir.
Bu kapsamda aşağıdaki konularda açıklama ve belgelerin sunulması talep edilmektedir:
-Ortak olunan şirketin/şirketlerin 2023 ve 2024 hesap dönemlerinde ilgili ortak adına kâr dağıtımı kapsamında herhangi bir vergi kesintisi (tevkifat) beyanında bulunup bulunmadığı,
-2023 ve 2024 takvim yıllarında ilgili ortak adına beyan edilmiş herhangi bir gelir veya kazanç unsurunun bulunup bulunmadığı,
-Gelir kaynaklarına ilişkin belgeler (kira gelirleri, © Ekonomim
