Serap Sargın

Avukat

Yat dünyası çok ışıltılı görüntüsünün ardında bazı sorunları barındırmaktadır. Bu yazımda yat endüstrisinin 5 temel sorunu ve 5 temel çözümünden bahsetmek istiyorum.

Bu sorunun çeşitli boyutları olmakla birlikte 2017/3 sayılı tebliğin yürürlükten kalıdrıması da sorunu giderek derinleştirmiştir.

Yurt Dışında Bulunan veya Yabancı Bayrak Çeken Teknelerin Türk Bayrağına Geçişine İlişkin 2017/3 sayılı Tebliğ kapsamında yurt dışında bulunan veya yabancı bayrak çekilmiş olan gerçek ve tüzel kişilere ait yat, kotra, tekne, yolcu ve gezinti gemilerinin kayıt veya tescili amacıyla serbest dolaşıma girişi sağlanmakta idi . Ancak işbu tebliğe eklenen geçiş hükmü ile 12.12.2023 tarihi itibariyle yurt dışında bulunan veya yabancı bayrak çekilmiş olan gerçek ve tüzel kişilere ait teknelerin Türk Gemi Sicili’ne kayıt veya tescili ile serbest dolaşıma girişi amacıyla liman başkanlıklarına yapılacak olan başvurular dikkate alınmayacağı belirtilmiştir. İşbu tebliğ ile ortaya şu sorunlar çıkmaktadır:

Öncelikle Türk Bayrağına geçmek isteyen tekne sahiplerinin önü kesilmiştir.

Bu düzenleme, yurt dışında tekne edinmiş veya hâlihazırda yabancı bayrakla dolaşan Türk vatandaşlarının Türk Bayrağı’ na geçmesini engellemektedir.

Yurt dışından tekne getirme teşvikleri zayıfladığı için, bu durum yerli marina, bakım-onarım sektörü ve tersanelerdeki işleri de olumsuz etkileyebilir. Türk Gemi Sicili'ne kayıtlı tekne sayısının artması hedeflenirken bu maddeyle birlikte kayıtlı filo daralabilir ve buradan edilecek vergi, harç ve hizmet gelirlerinde düşüş yaşanabilir.

Malta, Cayman Adaları gibi ülkeler yabancı tekne sahiplerine kolay tescil imkânı sunarken, Türkiye’ nin bu tür kısıtlamaları, yat turizmi ve denizcilik sektöründe rekabet gücünü azaltabilir.

Bunun doğal sonucu olarak da marinalarımızda ve yat limanlarımızda yabancı bayraklı teknelerde artış görülmektedir.

Bu sebeple, 2017/3 numaralı tebliği ortadan kaldıran geçiş hükmü devletimizin Mavi vatan politikası ile bağdaşmadığından konuyla ilgili yasal düzenlemelerin yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir.

Öncelikle 2022 yılında yat, kotra tekne ve gezinti gemilerinin satışındaki KDV oranının %1’den ’e yükseltilmesi ve sonrasında 31/10/2024 tarihinde çıkarılan tebliğ[1] ile gövde boyu 24m altındaki özel tekne ve yatlar, tadilat, bakım, onarım ve imalat gibi işlemlerin KDV istisansı kapsamı dışına çıkarılması[2] hem yat endüstrisinde daralmaya hem de tekne sahiplerinin Türk bayrağı yerine yabancı bayrağı seçmelerine neden olmaktadır.

Tersane........

© Ekonomim