Giriş

Bağımsız denetim, şirketlerin finansal tablolarının finansal raporlama standartlarına uygun şekilde hazırlanıp hazırlanmadığının bağımsız üçüncü taraflarca denetlenmesini ve bu konuda makul güvence sağlanmasını amaçlar. Bu sistem, şirketlerin şeffaflığını ve hesap verebilirliğini artırarak yatırımcıların ve diğer paydaşların karar alma süreçlerini destekler. Bağımsız denetim, finansal piyasaların güvenilirliğini artırmak ve ekonomik istikrarı sağlamak açısından da kritik bir rol oynar.

Türkiye'de bağımsız denetim, 1980'lerden itibaren özellikle sermaye piyasalarının gelişmesiyle birlikte önem kazanmıştır. 2011 yılında yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK), bağımsız denetim sisteminin yasal altyapısını oluşturur. Bu kapsamda, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından ulusal ve uluslararası standartlarla uyumlu düzenlemeler yapılmaktadır. KGK, finansal raporlama ve denetim standartlarının belirlenmesi, denetçilerin yetkilendirilmesi ve denetim faaliyetlerinin denetlenmesi gibi görevleri üstlenir.

Türkiye, bağımsız denetim standartlarını uluslararası normlarla uyumlu hale getirmektedir. Bu da, özellikle uluslararası yatırımcıların Türkiye'deki şirketlere olan güvenini artırmaktadır.

TTK'nın 397. maddesi uyarınca, hangi şirketlerin bağımsız denetime tabi olacağı Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile belirlenmiştir. Denetime tabi şirketler genel olarak şu kriterlere dayanarak belirlenir (2024):

1- Aktif toplamı: 150 milyon Türk Lirası.

2- Net satış hasılatı: 300 milyon Türk Lirası.

3- Çalışan sayısı: 150 kişi.

Bu kriterlerden en az ikisini üst üste iki hesap döneminde karşılayan şirketler bağımsız denetime tabi olur. Bu kriterler, şirketlerin büyüklüğüne ve ekonomik faaliyetlerinin kapsamına göre belirlenmiştir. Bağımsız denetim, büyük şirketlerin finansal tablolarının güvenilirliğini artırarak, yatırımcıların ve diğer paydaşların karar alma süreçlerini destekler.

TTK'nın 399. maddesi uyarınca, bağımsız denetçi, her faaliyet dönemi için genel kurul tarafından seçilir Ticaret Siciline bildirilir. Denetim KGK tarafından yetkilendirilen denetçi ve denetim kuruluşları tarafından yürütülmektedir. Denetçilerin bağımsızlığı, denetim sürecinin tarafsız ve güvenilir olması açısından kritik öneme sahiptir. Denetçiler, şirketle herhangi bir çıkar çatışması olmaksızın, objektif bir şekilde denetim faaliyetlerini yürütmelidir.

TTK'nın 64. maddesi uyarınca her tacir, ticari işlemlerini ve mali durumunu gösterecek ticari defterleri tutmakla yükümlüdür. 88. maddeye göre ise finansal........

© Ekonomim