Remzi Akçin

UGM Yönetim Kurul Başkanı

ABD Başkanı Trump, seçim döneminde dile getirdiği marjinal vaatlerini bir bir uygulamaya koyuyor. Panama Kanalı’nın yönetiminin ABD’ye geçirilmesi, Meksika Körfezi isminin Amerika Körfezi olarak değiştirilmesi, Grönland’ın kontrolünün ele geçirilmesi, Rusya-Ukrayna ile İsrail’in Lübnan ve Gazze girişimlerinin sonlandırılması gibi konularda, ne kadar kararlı olduğunu seçim sürecinde sürekli olarak dile getirdi. Dile getirdiği konulardan birisi de Kanada ve Meksika’ya ek gümrük vergisi koyacağına ilişkin açıklamalarıydı. Nitekim, Kanada’ya 1 Şubat itibariyle % gümrük vergisi koymayı planlığını deklare etti. 20 Ocak 2025 tarihinde gazetecilerin sorusuna verdiği cevapta; “Meksika ve Kanada'ya yüzde 25 oranında gümrük vergisi uyguluyoruz çünkü ülkeye çok sayıda insanın girmesine izin veriyorlar. Bence bunu 1 Şubat'ta yapacağız" dedi. Yaptı da.

Hepimizin bildiği gibi ABD’nin devasa büyüklüğüne rağmen kara sınırı olan sadece iki ülke var: kuzeyde Kanada, güneyde Meksika. Neden Trump tüm komşularına karşı korumacı politika izliyor? Bunun temelinde NAFTA var. ABD, Meksika ve Kanada arasında, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) kapsamında 2022 rakamlarına göre yılda 1,8 trilyon dolarlık ürün ve hizmet ticareti yapılıyor. Otomotiv, NAFTA kapsamındaki en önemli sektörlerden biri. Bernstein’in araştırmasına göre ABD merkezli otomotiv şirketlerinden General Motors, ülkede sattığı otomobillerin yüzde 30’unu Kanada ve Meksika’dan ithal ediyor. Ford Motors’da bu oran yüzde 25. Çatısı altında Chrysler ve Jeep gibi efsane Amerikan markalarını bulunduran Avrupa merkezli Stellantis’in iki ülkeden ithal edip ABD’de sattığı otoların payı yüzde 40’a çıkıyor.

Trump, NAFTA’nın ABD aleyhine işlediğini ve ABD dış ticaret haddini olumsuz etkilediğini görerek, Çin’e yaptığının benzeri bir uygulama ile önlem almak istiyor.

Trump’ın ilk döneminde globalizmin ölümünden ve korumacılıktan bahsediyorduk. Çember gittikçe daralıyor. Bugün, bölgesel konvansiyonların çöküşü mü geliyor demeye başladık. Küresel bazda ticaretin artırılmasını liberalleştirilmesini içeren globalizmden ayrı olarak, bölgesel bazda ticari bütünleşmeyi amaçlayan daha dar yapılar da Trump tarafından sorgulanıyor.

Bu durum aklımıza Türkiye’nin dış ticaretini artırmak amacıyla........

© Ekonomim