Ahmet ARSLAN
CPA, MBA

Zaman zaman kişiler kamu kurumlarına şartlı veya şartsız bağış olarak taşıt aracı vermektedir.

Bağışlar kamu gelirleri ve kamu kaynakları arasında yer almakla birlikte bağış yapan kişinin kamu idaresiyle ilişkisi ve yapılan bağışın türü konunun özel olarak irdelenmesini gerektirmektedir.

Özellikle bazı kamu kurumlarına bağış olarak verilen taşıt araçlarının lüks binek araç şeklinde olması nedeniyle söz konusu kurumların idarecilerin kullanımına verilmesi beraberinde menfaat çatışmasını da (conflict of interest) getirmektedir.

Öte yandan, nelerin nasıl bağış olarak kabul edileceğine ilişkin olarak özel yasal düzenlemeler bulunmaktadır.

Bu bağlamda, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre;

- Herhangi bir gerçek veya tüzel kişi tarafından, kamu hizmetinin karşılığı olarak veya kamu hizmetleriyle ilişkilendirilerek bağış veya yardım toplanamaz, benzeri adlar altında tahsilat yapılamaz.

- Kamu idarelerine yapılan her türlü bağış ve yardımlar gelir kaydedilir. Nakdi olmayan bağış ve yardımlar, ilgili mevzuatına göre değerlemeye tâbi tutularak kayıtlara alınır.

- Kamu yararına kullanılmak üzere kamu idarelerine yapılan şartlı bağış ve yardımlar, hizmeti yapacak idarenin üst yöneticisi tarafından uygun görülmesi halinde, bütçede açılacak bir tertibe gelir ve şart kılındığı amaca harcanmak üzere açılacak bir tertibe ödenek kaydedilir. Bu ödenekten amaç dışında başka bir tertibe aktarma yapılamaz.

- Bağış ve yardımlar, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenildiği takdirde, bütçeye gider kaydıyla ilgilisine geri verilir. Şartlı bağış ve yardımın zamanında kullanılmaması nedeniyle doğacak zararlar ile amaç dışı kullanım nedeniyle yapılan harcamalar sorumluluğu tespit edilenlere ödettirilir.

Aynı şekilde, 5393 sayılı Belediye Kanununa göre, şartlı bağışlar belediye meclisinin, şartsız bağışlar ise belediye başkanının onayına tabidir. Bu nedenle, belediyelerde söz konusu organların kararı olmadan belediyelerin herhangi bir şekilde bağış kabul etmesi yasal olarak mümkün değildir.

Bununla birlikte, bağışın üst yönetimin onayına tabi olması her şeyin bağış olarak kabul edilebileceği anlamına gelmez. 237 sayılı Taşıt Kanununa ekli 1 ve 2 sayılı cetvelde sayılanlar dışındaki kamu görevlilerine (bakanlar, bakan yardımcıları, valiler, rektörler,........

© Ekonomim