“Coğrafya kaderdir” derler. Bulunduğumuz coğrafya, jeopolitik açıdan çok önemli dört mevsimin yaşandığı topraklar olmakla birlikte, deprem, savaş, göç dalgası gibi doğal afetlerin de sık sık yaşandığı bir coğrafyadayız. Asrın felaketi diyebileceğimiz, 11 ilimizde meydana gelen 6 Şubat 2023 depreminden sonra İstanbul’da meydana gelen 6,2’lik deprem, bu gerçeği bir daha gözler önüne serdi. Biz de bu yazımızda, sıcağı sıcağına doğal felaketlere ilişkin gümrük mevzuatında yer alan kolaylıklara yer verdik.

Afet, gerçekleşmesi istenmeyen, gerçekleşmesi halinde can ve mal kayıplarına, zarar ve ziyana neden olan tehlikenin gerçekleşmesiyle ortaya çıkan bir sonuçtur. Bu tehlike, doğa veya insan kaynaklı olabilir. Doğa kaynaklı afetin oluşması durumunda doğal afetten bahsederiz.

Afet sonucunda toplumun yaşam çevresine ait mevcut düzen ve koşulları, toplumun uyum gösteremeyeceği seviyede fiziksel, ekonomik, sosyal zararlara neden olacak şekilde bozulur. Bu nedenle afet, tehlikenin kendisi değil, tehlikenin gerçekleşmesiyle olumsuz sonuçlara dönüşmesidir. Gerçekleşen her tehlike bir afete neden olmaz, gerçekleşme sonucunda ortaya çıkan olumsuzluğun ve etkilerinin türünün ve boyutunun ciddi bir zarara neden olması durumunda afetten bahsedebiliriz.

Jeolojik ve meteorolojik afetler

Doğal afetler, “jeolojik” ve “meteorolojik” olmak üzere iki gruba ayrılır. Kaynağını doğrudan yer kabuğundan ya da yerin derinliklerinden alan jeolojik doğal afetler; deprem, heyelan, yanardağ patlamaları ve tsunami gibi olaylardır. Atmosferdeki doğa olayları sonucunda meydana gelen meteorolojik doğal afetler ise; sel, fırtına, tayfun, kasırga, kuraklık, çığ, erozyon ve su taşkınları gibi olaylardır. Ayrıca oluşum hızlarına göre yavaş gelişen veya hızlı gelişen doğal afet türleri olarak da gruplanabilir.

Ülkemizde doğal afet denince akla acısını unutamadığımız bir yara olan depremler, peşinden son yıllarda sıklıkla yaşadığımız sel baskınları gelir.

Gümrük mevzuatında depremin içinde yer aldığı doğal afetlerden daha çok, bunun bir üst kavramı olan “beklenmeyen........

© Ekonomim