REMZİ AKÇİN
Ünsped Gümrük Müş. Yön. Krl. Başkanı

Dünya tarihinin en kanlı ve en yıkıcı savaşı olan ikinci dünya savaşı sonrasında, savaştan galip çıkan ülkeler tarafından, benzeri savaşların yaşanmaması amacıyla 1945 yılında Birleşmiş Milletler (BM) kurulmuştur. Birleşmiş milletler, dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür.

Bu akım, hemen hemen her alanda yaygınlaşmış, uluslararası düzeyde ekonomik refahın geliştirilmesi ve uluslararası ticaretin serbestleştirilmesine yönelik uluslararası yapı oluşturulması bunlardan birisidir. Uluslararası ticaretin serbestleştirilmesi yönünde iş birliği yapılması amacıyla 50 ülke tarafından, “Uluslararası Ticaret Örgütü” (International Trade Organisation - ITO) adı verilen bir uluslararası örgütün kurulması amaçlanmıştır. ITO’nun kuruluş müzakereleri devam ederken, belirli mallar üzerinde tarife indirimlerinde bulunmak ve ITO’nun ülkelerce onaylanmasına kadar geçecek sürede bu indirimleri uygulamaya koymak amacıyla, 23 ülke tarafından 1947'de Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) imzalanmıştır. ITO’nun kurulamamış olmasına rağmen, kurumsal bir kimlikten yoksun olan anlaşma 1948-1994 yılları arasında dünya mal ticaretini düzenleyen genel kabul gören bir çerçeve oluşturmuştur.

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması’na (GATT) istinaden yürütülen son çok taraflı ticaret müzakere turu olan Uruguay Turu’nun (1986-1995) sonucunda, 1995’te kurulmuştur. Örgüte 164 ülke üyedir. 24 ülkenin de üyelik görüşmeleri devam etmektedir.

1- En çok kayrılan ülke kuralı

Üye ülkeler arasında ticari anlamda ayrım yapılmaması kuralıdır. Bir üye ülkeye tanınan ticari ayrıcalığın, DTÖ üyesi tüm ülkelere tanınması zorunludur.

2- Ulusal muamele kuralı

İç pazara ilişkin düzenleme ve uygulamalarda, ithal ve yerli mallar arasında ayrım yapılmaması gerekir.

3- Gümrük vergilerinin indirilerek konsolide edilmesi

Gümrük vergisi ve gümrük vergisi etkisi olan tüm vergilerin kademeli olarak düşürülmesi ve nihai olarak sıfırlanmasıdır. Bunun için tüm üye ülkeler gümrük tarife istatistik........

© Ekonomim