Selahattin İPEK

SMMM & Sorumlu Ortak Denetçi

Yeminli Mali Müşavirlik (YMM), 3568 Sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile ve T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı ‘nın(Bakanlık) “vergi denetimi” hususundaki iş yükünü azaltmak genel gerekçesinde yapılandırılmış meslek olarak ihdas edilmiştir.

Ayrıca Kanun ‘un gerekçesine yoğunlaştığımız vakit, hem vergi denetiminden kaynaklı ihtilafların çözümüne yardımcı olmaları hem de muhasebe mesleğinin güzel ahlak sistematiği içinde ileri seviyelere ulaşması için ifadelerini görüyoruz.

Elbette bu ve benzeri çıkarımlar neticesi doğal olarak YMM meslek insanlarına kanunla tahsis edilen sorumluluk ve yetkileri üzerinden Bakanlık elemanları arasında sistemin aksamadan işlerliğinin sağlanması gerekmektedir.

Bu vesile ile Bakanlık tarafından kısmi olarak devredilen vergi denetimi önemli ve göz önünde bir konu olmasından dolayı YMM'lerin yetki ve sorumlulukları birçok şekli ile eleştiri konusu yapılabilmektedir.

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEĞİNİN KONUSU

3568 sayılı Kanunun 2. Maddesi B) Yeminli mali müşavirlik mesleğinin konusu:

(A) fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde yazılı işleri yapmanın yanında Kanunun 12’nci maddesine göre çıkartılacak yönetmelik çerçevesinde tasdik işlerini yapmaktır.

YMM mesleğinin konusu olan Tasdik ve tasdikten doğan sorumluluğu yani söz konusu 12.nci maddeyi yeniden ve dikkatle okumamızda fayda var. Çünkü sorumlulukları ağır ve neticesi yabana atılamayacak boyutta müeyyidelerle sabittir.

"Yeminli mali müşavirler gerçek ve tüzel kişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin mali tablolarını ve beyannamelerini mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre incelendiğini tasdik ederler.

Yeminli mali müşavirlerin tasdik edecekleri belgeler, tasdik konuları ile tasdike ilişkin esaslar; gerçek ve tüzel kişilerin mükellefiyet şekilleri, iş kolları ve ciroları, döviz kazandırıcı işlemleri, ithalat ve ihracatları, yatırımın miktarları ve nevileri ile belgelerin ibraz edileceği merciler esas alınmak suretiyle Maliye ve Gümrük Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.

Kanunları gereğince, kamu kurum ve kuruluşlarına verilen tasdik edilmiş mali tablolar, kamu idaresinin yetkili memurlarınca, tasdikin kapsamı ölçüsünde incelenmiş bir belge olarak kabul edilir. Ancak çeşitli kanunlarla kamu idaresine tanınan teftiş ve inceleme yetkilerinin kullanılmasına ve gerektiğinde tekrarına ait hususlar saklıdır.

Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. Yeminli mali müşavirler, yaptıkları tasdikin kapsamını düzenleyecekleri raporda açıkça belirtirler.

Bu Kanun hükümlerine göre meslekten ihraç edilenlerin vergi kanunları ve diğer kanunlardaki sorumlulukları saklıdır."

Yukarıda verdiğimiz 12. Maddenin Yeminli Mali Müşavirlere tasdik işlemlerinden “doğruluk sorumluluğu” yüklediğini anlıyoruz. Yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.

Bu arada eksik kalmaması açısından Vergi Usul Kanunu ’un Mükerrer 227. Maddesi, YMM’ye aynı zamanda “uygunluk sorumluluğu” yüklediğini de unutmayalım.

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER YAPTIKLARI TASDİKİN DOĞRULUĞUNDAN SORUMLUDURLAR

Bilindiği üzere 27 sıra no'lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği’nde yeminli mali müşavirler arasında teyit alınmak suretiyle karşıt inceleme yapılması konusu düzenlenmiştir. 29 ve 41 sıra no'lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde yer alan düzenlemeler uyarınca; Yeminli Mali Müşavirler tasdik hizmeti verdikleri mükelleflerin doğrudan ya da silsile yoluyla ticari ilişkide bulunduğu kişiler ile ilgili olarak tam tasdik hizmeti veren diğer........

© Ekonomim