Bazı sözcükler kulağa hoş gelir. O sözcüklerden biri de herhangi bir konuyu anlatırken sözcüğün başına “yeni” sıfatını eklemektir. İnsan doğasının yeniye olan “ilgisini” arka planını açıklamadan kullanırsak, ana amacı ve merkez düşünceyi gözden kaçırarak; ciddi fikirler üretme yerine slogan üretmenin tuzaklarına yakalanabiliriz.
“Yeni nesil KOBİ’ler” dendiğinde “bağlamı” açıklamamız, “gerekçeleri” paylaşmamız gerekir.

Küçük ölçekli işyerleri bir “ara kesit” olarak üretim örgütlenmesinde her zaman var olmuştur. Üretim, ulaşım ve iletişim teknolojilerinin yarattığı “değer yaratma ağlarında” başka bir anlatımla “üretim ekosisteminde” küçük ve orta ölçek işyerlerini var eden ve varlığını sürdüren koşulları enine-boyuna analiz etmeliyiz.

Bir iş insan emeğine, bilgi ve becerisine bağımlı ise, “ustalık” gerektiriyorsa; kişi bilgi ve becerisinin sınırlamalarıyla yüzleşir.

Yerel bir kaynağa sıkı sıkıya bağımlı, ulaşılabilirlik ve erişilebilirliğin kısıtlı olduğu işlerde de ölçek büyütemez; coğrafyanın kısıtladığı girdi ve yerleşik nüfusun talebi sınırları işyerinizde ölçek büyümesini sınırlar.

Üretim, ulaşım ve iletişim teknolojileri etkileşiminin iç bütünlüğü kendi karar ve kurumlarını yaratır. Koşullar değişince değer yaratma zincirinde bağlantılar, iletişim biçimleri, etkileşim, rekabet ve işbirlikleri kendine özgü yapı oluşturur.

Yeni yapıların oluşmasında, fiziki ölçek gerektirir, kütle üretimine yol açan standart ürünlerde ölçek büyüklüğü maliyet avantajı yaratır; fiyat-odaklı rekabet için “gerek şart” olabilir.
Ölçeklendirme dediğimizde, ağırlıklı olarak, sabit-maliyet odaklı standart ve kütle üretimi yapabilmenin avantajları öne çıkar. Oysa, büyük ölçek “ana sanayi-yan sanayi” bağlamı kurulmamışsa, dayanıklı bir tedarik zinciri oluşturamaz. Dayanıklı tedarik zinciri esnek, hızı ve uyum yeteneği yüksek yapılarla – genellikle küçük ve orta ölçek – desteklenirse; üretim sürecinde “eksik kapasite” çalışma minimize edilebilir.
Ayrıca küçük ve orta ölçek yapılar, sahip-yönetici ve profesyonellerin daha yakın izleme ve gözleme olanakları nedeniyle, etkin ve verimli yönetilebilir. Ar-Ge, tasarım ve inovasyon konularına odaklanmada daha avantajlı olabilir.

Özetle söylemek gerekirse, işyeri ölçeklendirmesi, ciddi analiz gerektiren; ciddi fikirlerin yerini kolay sindirilebilir, kulak kirliliği yaratan sloganların tuzaklarına düşürülmemelidir.

Bugünün koşullarında, küçük ve orta ölçek yeni nesil işyerleri, bilim ve teknolojinin aşağıda sıralanan eğilimlerini iyi gözlemleyerek yapı, işleyiş, kültür oluşturulmalı, çoğaltılmalı ve........

© Ekonomim