Instagram insanları bulundukları anı paylaşıp bir ihtiyaçları olduğunda yaşamanın pratiğini sergiliyor. Bunu yapmak güzel olsa da, yaşadığımız sorunları çözmek için, geçmişten gelen deneyimlerimizle anlamını verdiğimiz adımları atmayı öğrenmemiz gerekiyor. Buna semantik inovasyon diyebiliriz ve buna odaklanmamız gerekiyor.

Garanti BBVA Partners’ın mezun ettiği beş yeni girişimi tanıma fırsatı bulmamın benim üzerimdeki etkisi, semantik inovasyona odaklanmamız gerektiğini düşündürmesi oldu. Semantik inovasyon aslında uydurduğum bir kavram. Böyle bir şey yok. Tıpkı merkezkaç kuvveti gibi…

Eylemsizlik momentinin belirli bir anda yarattığı etkinin anlaşılabilir olması için merkezkaç kuvveti olarak adlandırılmasında olduğu gibi, inovasyonun sahip olması gereken bir niteliği vurgulamak için bu kavramı kullanmak gerektiğini düşünüyorum. Neden? Çünkü Türkiye’de gerçekleştirilen inovasyon gerçekten çarpıcı bir hal alırken bu inovasyonu uygulama alanına taşıyacak tanışıklıktan uzaklaşıyoruz.

Bir dönem, yazılımcılar geliştirdikleri yenilikleri anlatırken kullandıkları yazılım dilini vurgulayarak başlar; araya biraz İngilizce terim yerleştirdikten sonra müşteri sayıları ve büyüme oranları gibi verilerle konuyu paketlerlerdi. Sektöre yakın olanlar da onları rakipleri ile karşılaştırıp genellikle hızlı büyüyerek platform haline geleceği izlenimini yaratanı kucaklayarak treni kaçırmamaya çalışırlardı.

Bu, treni kaçırmamaya çalışma ruh hali, Türkiye’deki en büyük sorunlarımızdan birini oluşturuyor. Sonunda geçmişin Topkapı ve Harem’deki otobüs terminalleri ile ilgili skeçlerindeki tablo ortaya çıkıyor. İzmit’e gitmek için terminale gelmişken bir çığırtkanın sizi Samsun otobüsüne bindirmesi ile sonuçlanan bir macera yaşayabiliyorsunuz. Zeki Alasya-Metin Akpınar mı; Levent Kırca mı bizi çok güldürürdü hatırlamıyorum ama hayatın bu gerçeği ile yüzleşince gülerken konunun ne olduğunu da anlama fırsatını bulurduk. Semantik dediğim bu.

Garanti BBVA’nın genel müdürlüğündeki toplantı salonuna girdiğimde aklıma gelen şeyin bende yarattığı çağrışım bu oldu. Fiziksel olarak aynı bina ve salon muydu? Kişiler kimlerdi? Hiçbirinden emin değilim ama hikâye bugün gibi aklımda.

Garanti Teknoloji, şirketlerin günlük vermeleri gereken Z raporunu internet üzerinden gönderip telefon hattını meşgul etmeyen bir çözüm geliştirmişti. Toplantıda, çözümün önemini vurgulamak için işin kendisi anlatılmıştı. KOBİ’lerin iki ilişkilerine büyük önem verdiği belirtilmişti: bankaları ve vergi dairesi ile olan ilişkilerine… Çözüm çevirmeli (dial-up) modemin yerine doğrudan internet bağlantısını kullanıp bunu farklı bir zemine taşırken telefonu, en fazla ihtiyaç duyulduğu saatte kullanılabilir hale getiriyordu. İşten çıkış saatindeki haberleşmenin önünü açarak kaynaklarda bir ferahlık ve ortamda refah sağlıyordu.

Bugün önemli olduğunu düşünmediğimiz bu adım o zaman için muazzam bir inovasyondu ve ne işe yaradığını anlıyorduk. Bugün çok daha büyük işleri anlatmakta yetersiz kalıyoruz çünkü herkes işi anlatmaya çalışıyor ve etkisi bu arada kaynıyor. Dinlediğim beş girişimle ilgili olarak şunu vurgulamak istiyorum: girişimlerin doğru iş ağlarının içine yerleştirdiklerinde büyük etki yaratacak olan inovasyonları, bankalar dahil olmak üzere ekonominin bütün oyuncularının temel meselesi olan dijital ve yeşil dönüşümle bağlantılı olarak daha da değerli hale geliyor. Ancak bunun ortaya çıkması için, hikâyeyi oluşturmak gerekiyor.

Buraya kadar........

© Ekonomim