Mikro, küçük ve orta boy işletmeler, Türkiye’deki mevcudiyetleriyle iş ve sosyal yaşamın en önemli yapıtaşlarından birini oluşturuyor. Özgül ağırlıkları ve kapsam alanları rakamlarla ifade edildiğinde, tarım hariç sayıları 4 milyona yaklaşan bu büyük yapıyı ekonominin en büyük dinamosu olarak da tarif edebiliriz. Her 7,1 aileden birinde kısaltılmış şekliyle KOBİ olarak tanımlanan mikro, küçük veya orta boy bir işletme var.

Yüzde 36’lık bir oran ile en çok toptan ve perakende ticaret sektöründe faaliyetteler. İstihdamın da 70.45’ini karşılayan KOBİ’ler, işletme başına 2023 yılı rakamlarıyla aylık ortalama 325 bin TL üretim değeri ortaya koyuyor. Rakamsal bir bilgiyi de dış ticaret ile ilgili verelim. Eğer KOBİ’lerin katkısı olmasaydı, 2023 yılı dış ticaret açığının 89.21 milyar dolar yerine, 108.80 milyar dolar çıkacağını belirtelim.

Girişimcilik penceresinden baktığımız zaman Türkiye için rahatlıkla bir KOBİ’ler ülkesi diyebiliriz. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre 2023 yılında faaliyette bulunan mikro, küçük ve orta ölçekli girişim sayısı milyon 713 bin 737 idi. Aynı yıl Türkiye’deki hanehalkı sayısının da 26 milyon 309 bin 332 olduğunu dikkate alırsak her 7,1 haneye bir KOBİ düştüğünü söyleyebiliriz.

KOBİ’lerin de ezici çoğunluğu mikro girişimlerden oluşuyor. KOBİ’lerin 3 milyon 378 bini mikro ölçekli. Buna göre de her 7.9 haneye bir mikro ölçekli girişim düşüyor.

Çiftçi aileleri KOBİ sayısını daha da artırıyor Üstelik TÜİK’in bu istatistikleri tarım sektörünü kapsamıyor. Çiftçi ailelerini de mikro ve küçük işletme sayılarına eklersek, KOBİ’lerin ekonomik ve sosyal rolü daha da büyüyor.

Bunun en önde gelen sonucu KOBİ’lerin istihdamdaki hayati rolünde görülüyor. Çünkü istihdamın yüzde 70.45’ini KOBİ’ler sağlıyor. Mikro işletmelerin istihdamdaki payı yüzde 33.63, küçük işletmelerin payı yüzde 20.16, orta boy işletmelerin payı ise yüzde 16.66.

Mikro ölçekli girişimler istihdamın üçte birini sağlıyor olmasına karşın, her bir girişime düşen ortalama çalışan sayısı sadece 1.9 kişi. İstihdamın 5’te birini sağlayan küçük işletmelerde ise işletme başına ortalama çalışan sayısı 13.3 kişi ile sınırlı. İstihdamın 6’da birini sağlayan orta büyüklükteki işletmelerdeki ortalama çalışan sayısı 69.24 düzeyinde.

KOBİ’nin ağırlığı hangi sektörde fazla? KOBİ’lerin yüzde 36.06’sı toptan ve perakende ticaret sektöründe faaliyet gösteriyor. Bunu yüzde 15.20 ile ulaştırma ve depolama sektörü ve yüzde 12.33 ile imalat sanayii izliyor. KOBİ’lerin yüzde 78.51’i mesleki, bilimsel ve teknik........

© Ekonomim