menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Sosyal bir olgu olarak sol

41 0
21.10.2025

“Sol toplumsal bir olgu olarak nedir?” sorusuna en basit teori çerçevesinde cevap vermek -maalesef- gereklidir. İnsanlar bu terimlerle düşünmedikleri için bu şart. İlk iskelet çerçeve şudur: Kolektif eyleme “rasyonalitenin dar teorisi” açısından bir bakılır ama daha geniş ve daha geliştirilmiş çerçevelerin varlığı bilinerek bakılır. Bu zorunlu bir ilk adımdır: (a) İnsanların rasyonelliği değerleri/inançları ve tercihleri/davranışlarına görecelidir ve bu öncüllere dayalı amaçlarına ulaşma açısından enstrümantal bir rasyonalite gereklidir. (b) İnsanlar «egoisttir»; elbette ne demek olduğu açıklanacak. (c) İnsanların bu kutuya yerleştikten sonraki davranışlarını etkileyecek teşvikler sınırlıdır ve bunlar «seçilmiş teşviklerdir». Dar teoriye göre Harsanyi tanımı ilk elde geçerlidir: İnsanlar egoisttir demek (i) maddi özendiricileri ve motifleri vardır (b) sosyal açıdan kabul görme amaçları vardır (c) her ikisi demektir. Bu aşamada tercihler birbirine bağlı değildir –egoist bu demek. Sizin refahınızla ilgili hiçbir şey benim fayda fonksiyonumda yer almaz. Böylece iskelet bir kavram/alet kutusu kurguladık.

Bu insanların ortak bir eylem akışı içinde olmaları için bir “komünote” oluşturmaları gerektirdiği tezi bu ilk kutuyu takip eder. Komünote nedir? (i) Üyeler aynı değer/inançlara sahiptir. (ii) Üyeler arası ilişkiler doğrudan ve çok yönlüdür –hayatın her alanına ilişkin gibi. (iii) Üyeler genel ve dengeli bir karşılıklılık ve bakışımlılık içindedir. Bu, Michael Taylor’un tanımı oluyor. Komünote «zayıf» veya «güçlü» olabilir; bağlar güçlüyken zamanla zayıflayabilir vs. Hiçbir güçlü kolektif eylem,........

© Ekonomim