İthalatta gözetim konusu belki de gümrük ve dış ticaret alanında son dönemlerin belki de en sıcak konularından biri olmuştur. İşte geçtiğimiz günlerde gümrük hukuku açısından da önemli sonuçlarını olacağın düşündüğüm bir gelişme yaşandı. Danıştay 7’nci Dairesi, 26.11.2024 tarihli ve E:2024/2206; K:2024/4870 sayılı kararı ile "Kıymet Kriterli Gözetim Uygulaması" konulu 22.01.2019 tarihli, 2019/1 sayılı Genelge’nin iptaline karar verdi. Kararın içeriğine ve gerekçelerine şöyle bir bakmanın ve satır aralarında nelerin vurgulandığına dikkat çekmenin önemli olduğunu düşünüyorum.

Bilindiği üzere dava konusu Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün ''Kıymet Kriterli Gözetim Hakkında'' konulu 2019/1 sayılı Genelgesinde, gözetime tabi bir malın ithalatında gümrük mevzuatının gerektirdiği belgelerin yanı sıra aranılan ''gözetim belgesinin'' yükümlülerce gümrük idarelerine ibraz edilmesinin zorunlu olduğu belirtildikten sonra, 2004/7304 sayılı İthalatta Gözetim Uygulanması Hakkında Karar ve ilgili gözetim Tebliğleri kapsamında gümrük idarelerince yapılacak işlemler sıralanıyor gözetime tabi eşyanın ithalinde ''gözetim belgesi'' ibraz edemeyen yükümlülere gözetim tebliğinde belirtilen kıymete ulaşılmasını sağlayacak şekilde veyahut eşyanın tesliminden önce ya da sonra gerçekleştirilen kontroller sonucunda yurt dışı gider olarak beyan edilerek gözetim kıymeti üzerinden ithalat vergilerini ödeyebilmesi ve ithalatın bu şekilde gerçekleştirilmesi imkanı veriliyordu.

Aynı Genelge’de bu süreç tamamlandıktan sonra ise gözetim kıymetine isabet eden vergilerin 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca geri verilmesi başvurusunda bulunulması, bu başvurunun idarece reddine ilişkin işleme karşı dava açılması ve davanın idare aleyhine sonuçlanması sebebiyle yargı kararı uyarınca geri verme işleminin yapılması durumunda, yükümlüye ''gözetim belgesi'' sunulmaksızın işlem yapılmasına izin verilmesini sağlayan gözetim kıymetine ilişkin ek beyanın ortadan kalktığı ve bu nedenle Gümrük Yönetmeliği'nin 181. maddesi ve 2016/9 sayılı Genelge’ye göre yapılan işlemlere ilişkin idari yaptırımların uygulanacağı belirtilmiş, sözü edilen düzenlemelere göre yapılan işlemlere devam edilerek 4458 sayılı Kanun'un 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde öngörülen para cezasının uygulanacağı, yargı kararına istinaden geri verilen vergi ve fer'i alacakların 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre hesaplanan gecikme zammı oranında faiz ile birlikte Genelge'de belirtilen sürede ödenmesi koşuluyla para cezası kararının iptal edileceği dolaylı olarak düzenleniyordu.

Danıştay, bu Genelge’nin yargı........

© Ekonomim