Giderek artan sayıda iflas ve işçi çıkarma haberleri geliyor. Reel kesime ilişkin geçen hafta yayımlanan iki veri, mevcut koşullar değişmedikçe aynı yönde gelişmelerin sürebileceğini gösteriyor. Mayıs ayında kapasite kullanım oranında artış, reel kesim güven endeksinde ise düşüş var. Aylık oynamaları bir tarafa atıp eğilimlere odaklanmak açısından üç aylık hareketli ortalamaları incelemekte yarar var. Böyle ele alınınca, ekonomi programının uygulanmasına başlanılan Haziran 2023’ten bu yana kapasite kullanım oranında ana eğilimin düşüş yönünde olduğu gözleniyor (Grafik 1). Reel kesim güveninde ise Eylül 2024’e kadar azalma varken, sonra bir toparlanma gözleniyor. Ama bu toparlanma kalıcı olmuyor; yılbaşından bu yana o da düşüyor (Grafik 2, her iki grafik de mevsim etkisinden arındırılmış veriler için).

İstikrar programlarında ekonomideki faaliyet hacminde bu tür olumsuz hareketler gözlenebiliyor. Ancak bu gelişmelerin şiddeti ve ne kadar sürdükleri programın tasarımı ve dış koşullardaki gelişmelerle yakından ilgili. Tasarımdaki eksikler nedeniyle çeşitli kesimlerden gelen şikâyetler artıyor. Hele bir de dış koşullar da olumsuz yönde seyrediyorsa şikâyetler iyice yoğunlaşıyor. İstihdam ve üretimdeki olumsuz gelişmeler ne kadar şiddetli ve uzun süreli olurlarsa programın yarıda kesilme ihtimali o kadar artıyor. Dünyada çok sayıda........

© Ekonomim