İzlanda’daki dev karbon yakalama tesisleriyle “dünyayı kurtaracak teknoloji” olarak görülen Climeworks, çalışanlarının yüzde 20’sini işten çıkarıyor. ABD’nin iklim fonlarını kesmesi ve COP30’a katılmama kararı, sadece bir şirketi değil, küresel yeşil dönüşümün geleceğini de tehdit ediyor.

İzlanda’daki iki dev tesis, adeta “devasa bir süpürge” gibi çalışıyor: Havayı emiyor ve gezegeni ısıtan karbonu filtreleyip dışarı atıyor. Bu çok konuşulan iklim teknolojisine “doğrudan hava yakalama” (direct air capture) adı veriliyor. Bu tesislerin sahibi İsviçre merkezli Climeworks şirketi. Ancak, yeni tesislerin açılmasından yalnızca bir yıl sonra Climeworks büyük bir zorlukla karşı karşıya kaldı. Şirket bu ay yaptığı açıklamada, çalışanlarının yaklaşık yüzde 20’sini işten çıkaracağını duyurdu. Gerekçesi; ekonomik belirsizlikler ve değişen iklim politikaları öncelikleri.

Climeworks CEO’ları Christoph Gebald ve Jan Wurzbacher şu açıklamayı yaptılar: “Bu yolculuğun zorlu olacağını en başından biliyorduk. Bugün kendimizi zorlu bir dönemde yol alırken buluyoruz.” Bu zorluk özellikle şirketin ABD planlarını ilgilendiriyor. Louisiana’da kurulması planlanan ve Biden yönetiminden 50 milyon dolar fon alan yeni doğrudan hava yakalama tesisi, Trump’ın iklim fonlarını kesmesiyle belirsizliğe sürüklendi.

Climeworks yaşanan bu sorunların, “yeni bir endüstri sıfırdan kurulurken yaşanan geçici sancılar” olduğunu belirtiyor. Eleştirmenler ise bu zorlukların, doğrudan hava yakalamanın etkili iklim eyleminin yerini alamayacak pahalı bir yanılgı olduğunu söylüyor.

2009’da kurulan Climeworks, bugün dünyada bu alanda faaliyet gösteren yaklaşık 140 şirketten biri ve en çok yatırım alanlardan. 2021’de Orca adlı tesisini, 2024’te ise Mammoth adlı ikinci tesisini İzlanda’da açtı. Bu tesisler havayı emiyor, içindeki karbondioksiti kimyasallar aracılığıyla ayırıyor ve süreci jeotermal enerjiyle çalıştırıyor. Elde edilen karbon ya yeniden kullanılıyor ya da yeraltına enjekte edilerek taşa dönüşmesi sağlanıyor. Şirket, bu işlemler sonucu karbon........

© Ekonomim