menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Yapay zekâ yaratıcı işleri nereye sürükler?

19 0
02.07.2025

"Makineler gelecek, insanlar gidecek" lafını artık her yerde duyuyoruz. Karşı argüman da hep aynı: "Rutin işler otomasyona geçer ama yaratıcılık insana özeldir." Bu argüman eskiden güçlü geliyordu bana. Şimdi o kadar emin değilim.

MIT'nin "The Work of the Future" raporu otomasyonun sadece rutin işleri değil, bazı yaratıcı süreçleri de etkileyebileceğinden bahsediyor. Kesin rakamlar vermek zor. Çalışmaların metodolojileri farklı, tanımlar karışık. Ama trend belli.

Bu ne demek? Yapay zekâ sadece üretim hatlarını değil; tasarım stüdyolarını, reklam ajanslarını, editöryal masaları, yazılım ekiplerini de dönüştürmeye başlamış durumda.

Yaratıcı emek neden risk altında?

Yaratıcı emek denince aklımıza ne geliyor? Bence iki şeyin karışımı. Bilgi birikimi ve özgünlük. Bir yazar, belirli anlatım tekniklerini kendi yaldızını katarak harmanlıyor. Bir tasarımcı, renk teorisiyle kendi estetik anlayışını buluşturuyor.

Yapay zekâ, işte bu harmanın "bilgi birikimi" kısmını hızla devralıyor. Geriye özgünlük kalıyor diyoruz ama... Onun da tanımı karışık. Özgünlük kavramı, modern çağın icadı değil. Her yaratıcı üretim, idealde insanın biricik varoluşundan sızan bir iz taşır.

Modernleşme ile birlikte üretimin standartlaşması kaçınılmaz hale geldi. Ama yine de kültür, öznenin yorum gücüyle çoğalıyordu. Bugünse mesele artık başka bir eşikte.

Eğer özgünlük, sıradan olandan ayrışma becerisi diye tanımlanırsa, yapay zekâ bu ayrışmayı da simüle etmeye başlayacak. Peki, bu durumda, ortaya çıkan üretimin değerini ne belirleyecek?

Felsefe, tarih boyunca bu soruyla uğraştı. Farklı görüşler olsa da ortak zemin........

© Ekonomim