Ekim enflasyonunda ibre yüzde 3,10-3,25 arasını gösteriyor
Eylül ayında yüzde 3,23 olarak gerçekleşen TÜFE artışından sonra dikkatler ekim ayı oranına çevrildi. Şimdiye kadar dile getirilen tahminlere bakıyorum, yüzde 3 dolayında bir oran bekleniyor. Bu düzeyde bir gerçekleşme, geçen yılın yüzde 2,88’lik artışının aşılması, dolayısıyla yıllık oranın eylülden sonra ekimde de yukarı gitmesi demek. Ve yine dolayısıyla bu durum dezenflasyon sürecindeki kesintinin iyice belirginleşmesi demek.
Yıllık oran yukarı gitse bile dezenfl asyonun sürdüğü söylenir mi, niye olmasın, söylenir! Ama güneş balçıkla sıvanmaz! Yıllık oran yukarı giderken dezenfl asyonun devam ettiğini söylemenin de inandırıcılığı olmaz! Kaldı ki yıllık oranın aşağı gitmesi teknik olarak bir anlam ifade ediyor olabilir de bunun vatandaş gözünde hiçbir önemi yok. Fiyatlar artıyor mu, artmıyor mu, vatandaş haklı olarak yalnızca ona bakar.
Ben ekim ayında niye yüzde 3,10 ile yüzde 3,25 arasında bir oran bekliyorum, gerekçelerimi sıralamaya çalışacağım. Tahminimi böylesine dar bir aralıkta tutuyorum ama yine de bir yanılma payı bırakmak isterim. Bu oranlar aşağı ve yukarı yönlü yüzde 5 kadar sapma gösterebilir. Yani ekim ayı TÜFE artışı yüzde 2,95 ile yüzde 3,40 arasında olabilir. Bu oranlar dışındaki her açıklamayı sürpriz olarak nitelerim. Şimdi gelelim yüzde 3,10-3,25’i hangi gerekçelerden yola çıkarak tahmin ettiğime… Bir kere aylık enfl asyona ilişkin tahmin yürütürken öncelikle bakılması gereken kalemler ve göstergeler var. Ayrıca her ayın mevsimsellik etkisi var. Sıralayalım…
Enflasyonu etkileyen en önemli göstergelerin başında döviz kurundaki hareket geliyor. Tüm mal ve hizmetlerin fiyatlarını doğrudan ya da dolaylı etkileyen döviz kurundaki hareket, daha doğru bir ifadeyle artış, çoğu kez de bahane olarak kullanılıyor. Ama kurda bir düşüş varsa o bahane bir anda yok oluyor. Ekim ayında sepet kurda yüzde 0,84 artış oldu. Dolardaki artış yüzde 1,22’yi bulurken euro yüzde 0,51 yükseldi. Geçen yılın ekim ayında ise sepet kurda artış bir yana yüzde 0,25’lik gerileme kaydedilmişti. TÜFE, sepet kurdaki yüzde 0,25 gerilemeye rağmen geçen yıl ekimde yüzde 2,88 artış göstermişti. Bu yıl ise tam tersi yönde bir kur hareketi var, bu durum mutlaka........





















Toi Staff
Penny S. Tee
Sabine Sterk
Gideon Levy
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein