2026 bütçesinde vergi gelirlerinin çok büyük bölümü tevkifat yoluyla toplanacak; gelir vergisinin yüzde 92’si, KDV’nin ise yüzde 43’ü kaynağında kesintiyle tahsil edilecek. Torba yasadaki düzenlemeyle, bir yıldan fazla elde tutulan bazı yatırım fonu kazançlarına uygulanan tevkifat istisnası daraltılıyor.

Vergi sistemimizde vergileme, vergi mükellefinin vergi matrahının kendisinin beyan etmesi, ödenmesi gereken vergiyi hesaplaması ve kanunda belirtilen sürede vergi dairesine ödemesi esasına dayanır. Ancak, muhtelif nedenlerle vergi kanunları ile belirlenen sorumluların ödenmesi gereken vergilerin bir kısmının veya tamamının önceden tevkif edilerek vergi dairesine yatırmaları öngörülmektedir.

Tevkifat, Türk vergi sisteminde önemli bir yere sahip olan ve vergi tahsilatını kolaylaştıran kesinti yöntemidir. Tevkifat, işletme tarafından çalışanına yaptığı ücret ödemelerine ilişkin gelir vergisinin vergi dairesine ödenmesidir. İşletme tarafından alınan serbest meslek hizmetlerinin karşılığının ödenmesi sırasında ödeyeceği gelir vergisine mahsuben veya mal veya hizmet alımı dolayısıyla katma değer vergisinin alıcı tarafından satıcıya yapılması gereken KDV ödemesinin bir kısmının vergi olarak kesilmesi ve doğrudan vergi dairesine ödenmesidir.

Tevkifat yapılmasının nedenleri

Devletin yerine getirmesi gereken kamu hizmetleri ve sosyal yardım ödemelerinin aksamadan yerine getirmesi düzenli bir kamu gelirine sahip olmasını zorunlu kılar. Kamu harcamalarının en önemli gelir kaynağı olan vergi gelirleri de buna uygun olarak sağlanmalıdır. Genel olarak, tevkifat uygulamasının temel amaçlarını şu şekilde belirtebiliriz.

- Vergi tahsilatını güvence altına almak: Verginin kaynağında kesilmesi, özellikle takibi zor olan veya beyan yükümlülüğünü yerine getirmekte isteksiz olabilecek mükelleflerden vergi toplamanın en etkili yollarından biridir.

- Vergi toplama süresini kısaltmak: Çok sayıda küçük mükelleften ayrı ayrı vergi toplamak yerine, ödemeyi yapan daha az sayıdaki sorumlu aracılığıyla vergiyi toplamak idare için daha kolaydır.

- Vergi incelemesinin kolaylaştırması: Kaynaktan tevkifat yapılması, ödemelerin ve bunlara bağlı vergilerin denetlenmesini kolaylaştırır. Daha az sayıda mükellef denetime tabi olur.

- Hazine’ye düzenli nakit akışı: Tevkif edilen vergiler aylık beyan edildiği ve ödendiği için, gelir elde edildikçe veya işlem yapıldıkça, yıl onunu beklemeden düzenli aralıklarla tahsil........

© Ekonomim