“That’s facts/Gerçekler.”

John Steinbeck

“İnsan hem iyidir, hem kötü.”

Conor Curise O’Brien

Albert Camus, varoluş, saçma/absürt ve başkaldırma kavramlarını hayatı boyunca aklından hiç çıkarmamıştır. Yazı ve konuşmalarında bu üç kavram, onun için merkez nokta olmuştur hep. 29 yaşında yayımladığı Yabancı romanıyla dünya çapında bir üne kavuşan Albert Camus, bu romanında hem yukarıda söylediğimiz üç kavramı, hem de yabancı oluşu/kalışı sorguya çekmiştir.

Esasen varoluş, kimlik ile benlik problemleri açısından XX. yüzyılın yaygın bir psikolojik anlayışıdır. Foucault’nun düşünce sistemine getirdiği varoluşun estetiği kavramı, kişinin doğrudan doğruya kendi hayatını bir eser malzemesi kabul ederek varoluşunu şekillendirmesi üzerinde durmaktadır. Tam da bu noktada, Albert Camus’nün “varoluş” düşüncesi/endişesi önümüze çıkar. Diyebiliriz ki, Albert Camus’yü kendi çağdaşlarından ayıran, hatta öne çıkaran da bu var/oluş meselesidir.

Albert Camus’nün, Mutlu Ölüm, Yabancı, Veba, Sisifos Efsanesi, Düşüş hatta Başkaldıran İnsan kitapları arasında, en çok tanınan, incelenen ve yabancı dillere çevrilen kitabı Yabancı romanı olmuştur diyebiliriz. Edebiyat metinleri arasında, getirdiği felsefe ve varoluşçuluk manifestosu noktasında özel yerde konumlanan Yabancı romanını, biyografik, felsefî, sosyolojik ve politik açılardan okumak mümkündür. Ontolojik, varoluşçu ve epistemolojik açılardan da incelenebilecek Yabancı romanı, varoluşun o andaki şartlardan bağımsız olarak gerçekleşmesi gerektiğine işaret etmektedir. Kısacası, Yabancı çok katmanlı ve temelinde roman-tez-varoluş bilincini ele alan bir metindir. Nitekim romana adını veren ve roman metniyle bağlantılı işlenen ‘yabancı’ (the outsider), kavramı ise, “dışarıdan gelen, ülkeden olmayan” karşılıklarıyla bir bakıma Albert Camus’nün “absürt”ten “başkaldırma”ya giden yoldaki izleridir.

Yabancı, varoluş ve başkaldırma olarak kodlayarak özetleyebileceğimiz Albert Camus’nün hayat felsefesi, diğer bazı Fransız yazarlarla ilişki ve mesafesini de........

© Edebiyat Burada