Geçen hafta başta İzmir olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanı yeniden orman yangınlarına teslim oldu. Bir kez daha anladık ki, iklim kriziyle birlikte sayısı ve şiddeti artan afetlere karşı yete­rince hazırlıklı değiliz. Ne yazık ki hiçbirinde iyi bir sınav vereme­dik ve daha kötüsü, hatalarımız­dan ders de çıkarmıyoruz. Buna ben de dahilim; teknik bir konuda kendimi doğru ifade edememenin bedelini haklı eleştirilerle karşı­laşarak ödedim.

Öncelikle, orman yangınlarının binlerce yıldır doğanın bir parça­sı olduğunu kabul etmeliyiz. Yan­gınlar kaçınılmazdır, ancak sayı­ları ve neden oldukları tahribat kontrol altına alınabilir. Bunun ilk şartıysa yangınların neden­lerini anlamaktır. Peter Druc­ker’ın da dediği gibi: “Ölçemedi­ğiniz hiçbir şeyi kontrol edemez, kontrol edemediğiniz hiçbir şeyi yönetemezsiniz.” Peki biz orman yangınlarının nedenlerini ne ka­dar biliyoruz?

Bu süreçte görüşlerinden çok faydalandığım Doç. Dr. Cihan Erdönmez’in aktardığı bilgiler oldukça çarpıcı: Son 10 yılda çı­kan orman yangınlarının üçte bi­rinin sebebi bilinmiyor. İnanı­lır gibi değil! Çıkan yangınların 8,5’i ise “diğer” kategorisine dahil edilmiş.

İstatistikler yangınların !,5’inin enerji tesisleri ya da iletim hatlarından kaynaklandığını gösteriyor. Oysa elektrik da­ğıtım şirketlerine altyapı iyi­leştirme, bakım ve onarım için önemli kamu kaynaklarının aktarıldığını çok iyi biliyoruz. TEİAŞ’ın da büyük bir bütçe­si var. Buna rağmen gereken yatırımlar yapılmıyorsa, bunu sadece şirketlerin kar hırsıyla açıklamak yetersiz olur. Bura­da kamunun gücü, iradesi ve denet­leme isteği de sorgulanmalı.

Türkiye’de yönetim sisteminin temel problemlerinden biri ka­rar alma süreçlerindeki aksaklık­lar ve görev tanımlarındaki belir­sizlik. Liyakatsizlik ve keyfiyet de üst düzeyde. Bu durumun etkile­rini orman yangınlarında da gör­dük. AFAD, Orman Genel Müdür­lüğü ve yerel yönetimler arasında ciddi bir koordinasyon eksikli­ği yaşanıyor. Örneğin belediyeler yangına müdahale kapasitesi var­ken, görev alanı dışında oldukla­rı gerekçesiyle orman yangınına müdahale etmiyor.

Orman yangınlarını yönetim sis­temiyle ilişkilendirmek zorlamacı bir yaklaşım değil. Cihan Erdön­mez’in bana aktardığı verilere gö­re, yeni yönetim sistemiyle........

© Dünya