2025 yılı 2. çeyrek Türkiye ekonomik büyüme analizi
Ekonomik büyüme, bir ülkenin üretim hacmindeki ve milli gelirindeki artışı ifade ederken; kalkınma, büyümenin ötesinde toplumsal refahı, gelir dağılımını, eğitim, sağlık ve altyapı gibi alanlarda ilerlemeyi kapsar. Yani her büyüme, kalkınma anlamına gelmez. Türkiye’de dönemsel olarak yüksek büyüme oranları yakalanmasına rağmen, gelir adaleti, işsizlik, kadınların işgücüne katılımı ve bölgesel eşitsizlikler kalkınma sürecinin önündeki temel engeller olarak öne çıkmaktadır. Kalıcı kalkınma için yalnızca üretim artışı değil; teknolojik dönüşüm, kurumsal kalite, eğitimde nitelik ve sosyal kapsayıcılık da gereklidir.
Türkiye ekonomisi 2025 yılının ikinci çeyreğinde, yıllık bazda yüzde 4,8’lik büyüme oranı ile dikkat çekici bir performans sergilemiştir. Bu oran, hem piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşmiş hem de bir önceki çeyreğe kıyasla ivmelenme göstermiştir. Söz konusu büyüme oranı, Türkiye’nin ekonomik dinamiklerini anlamak açısından yalnızca manşet bir veri değil, aynı zamanda iç talep, yatırımlar, kamu harcamaları, dış ticaret dengesi ve sektörel gelişmelerin birleşik bir sonucudur.
Tablo, büyümenin tek başına kalkınma anlamına gelmediğini net olarak gösteriyor:
GSYH’da güçlü bir artış yaşanırken, gelir dağılımındaki dengesizlik sürdüğünde kalkınma sosyal olarak sınırlı kalıyor. Büyüme kaynakları geniş kitlelere erişmediği için kalkınmanın kalitesi ve kapsayıcılığı sorgulanmalı.
Türkiye’nin büyüme performansını değerlendirirken küresel ekonomik konjonktürün de dikkate alınması gerekir. 2025 yılının ikinci çeyreğinde ABD ekonomisi yıllıklandırılmış olarak yüzde 3,3 büyürken, Euro Bölgesi’nde büyüme sınırlı kalmıştır. Küresel talebin zayıf seyretmesi, Türkiye’nin ihracatına sınırlı katkı yapmış, buna karşılık iç talep büyümenin temel sürükleyicisi olmuştur. Enerji fiyatlarının küresel ölçekte oynak seyretmesi, gelişmekte olan ekonomilerde enflasyon baskısını artırmış, Türkiye’de de benzer bir etki yaratmıştır.
Sektörel bazda incelendiğinde, sanayi sektörü yüzde 6,1’lik büyüme ile manşete önemli katkı yapmıştır. İnşaat sektörü ise yüzde 10,9’luk sıçramasıyla büyümenin öne çıkan unsuru olmuştur. Hizmet sektörleri genelinde........
© Dünya
