Trump iktidara geldiğinden beri her plat­formda “ekonomi savaşları” tartışılıyor. ABD’nin gümrük vergilerini artırma resti dün­yanın birçok ülkesinde sıkıntı yaratırken Çin, AB ve Kanada gibi büyük ekonomiler reste rest politikasını işletmeye çalışıyorlar.

Trump işe hızlı başlamıştı. Ukrayna-Rusya krizini 24 sa­atte çözeceği söylemi üç aydır bir sonuç orta­ya çıkarmadı. Elde ettiği önemli tek şey Ukray­na’nın değerli elementlerine ortak olmak. Bu girişim beni Immanuel Wallerstein’ın “Dünya sistemi teorisi”ne götürdü.

Dünya sistemi teorisi sosyal bilimler için önemli bir bakış açısıdır. Teorinin fikir baba­sı Immanuel Maurice Wallerstein, önemli bir sosyolog ve iktisat politikaları tarihçisiydi. Marx’tan fazlasıyla esinlenmişti.

Wallerstein teoriyle küresel ekonomik sis­temi, merkez, çevre ve yarı-çevre olmak üze­re böler. Merkezi dünyanın kaynaklarının bü­yük bir kısmını kontrol eden, küresel ekonomi­ye hâkim sanayileşmiş ülkeler oluşturur.

Çevre, merkeze bağımlı, genellikle hammadde ile ucuz iş gücü sağlayan daha fakir ve az sanayileşmiş ülkelerden oluşur. Yarı-çevre ise merkez kadar zengin, çevre kadar fakir olmayan ülkeleri içe­rir. Merkez ile çevre arasındadır. Teori, küresel ekonominin bölgeler arasındaki etkileşimden ve sisteme nasıl entegre olduklarıyla şekillen­diğini savunur. Teori ayrıca küresel ekonomiyi eşitsiz görür ve merkezin çevre ve yarı çevre ül­kelerinden faydalandığı bir sömürü sistem ol­duğunu ileri sürer.

Teoriye yönelik birçok eleş­tiri yapılmıştır. Bunlar içinde en önemsediğim Marksistler........

© Dünya