Rusya-Ukrayna, Filistin-İsrail krizleri der­ken II. Dünya Savaşı sonrası başlayan Keş­mir krizi tekrar ortaya çıktı.

Keşmir, Himalaya bölgesinde yaklaşık 223 bin km2’lik bir alan kapsıyor. Bölge etnik açıdan çe­şitliliğe sahip. Hindistan ve Pakistan'ın İngilte­re'den bağımsızlıklarını kazandıkları Ağustos 1947 öncesinde de tartışmalı bir konumdaydı. O dönemki tartışma tamamen Keşmir’in bağım­sızlığı üzerineydi.

Hindistan Bağımsızlık Yasası'nda Keşmir'in Hindistan'a ya da Pakistan'a bağlanması serbest bırakıldı. Dönemin Keşmir yöneticisi Hari Sin­gh, başlangıçta bağımsızlık yanlısı bir tutum ser­gilese de Hindistan'a katılmayı seçti.

Bu tercih iki yeni devlet arasında savaşa neden oldu. Hindistan’ın BM’ye başvurusu sonrası bir referandum yapılması önerilse de bu gerçekleş­medi. BM'nin arabuluculuğunda Temmuz 1949'da Hindistan ve Pakistan, ateşkes hattı kurulması ko­nusunda anlaştılar ve Keşmir ikiye bölündü.

Katılım Belgesi iki ülke arasında anlaşmazlı­ğın temeli. Konu, Hari Singh'in imzasının Hint birliklerinin girişinden önce atılıp, atılmadığı. Hindistan, imzanın önce olduğunu beyan ede­rek birliklerinin varlığını meşrulaştırırken Pa­kistan, imzanın birlikler gelmeden önce atılma­dığını ve bu nedenle bağımsızlık anlaşmalarına aykırı olduğu konusunda ısrarcı.

Pakistan, Keşmir'in statüsüne karar vermek için referandumda ısrarcı ve çok sayıda BM ka­rarına atıfta bulunurken, Hindistan, başta refe­randum istemesine rağmen, 1972 Simla Anlaş­ması'nın iki ülkeyi sorunu eyaletten eyalete çöz­mek için bağladığını söylüyor.

Keşmir üzerinde II. Dünya Savaşı'ndan bu yana dünyada en büyük........

© Dünya