menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Sanayi-hizmet ikilemi

25 1
07.08.2025

Son zamanlarda sana­yide yaşanan olum­suzluklar, yetkililerin ol­masa da kamuoyunun dikkatini çekmeye baş­ladı. Ekonomi kamuoyu­nun bir kısmı bu sıkıntıla­rı enflasyonla mücadele­de sanayinin katlanması gereken maliyetler oldu­ğuna inanmaktadır.

Bu görüşe göre sabit gelirlilerle birlikte küçük işletmeler, tarım ve sanayi bu ekonomik politi­kaların maliyetini yüklenen ke­simler olarak karşımıza çıkıyor. Bu sektörlerin “ödüllerini” ise enflasyonun tek hanelere düşü­rülmesinden sonra alabilecek­leri söyleniyor. Ama bu ödülleri nasıl alacaklarına hiç kimseler değinmiyor. Bu da programın bütünlüğünü sarsarken, kamu­oyunda programa karşı bir gü­vensizlik yaratıyor.

Ekonomide yaşadığımız sü­recin bir özelliği de finans ke­siminin sesinin ve sektörden aktörlerin seslerinin daha faz­la duyuluyor olmasıdır. Aslın­da bu çok uzun zamandır böy­le. Bunun birincil sebebi ülke ekonomisinin döviz ihtiyacı­nın yüksek olması ve bu dövizi temin edecek birincil kaynağın dışarıdan borçlanma olmasıdır.

Türkiye, ekonomik yapısın­dan dolayı büyüyebilmek için cari açık vermek ve bu açığı da dışarıdan borçlanarak finanse etmeye mecbur olan bir ülkedir. Maalesef ekonominin bu yapısı uzun süredir bir türlü değişti­rilememiştir. Hatta 1990’da 32 numaralı kararnamenin ardın­dan daha fazla borçlanabilme imkânına erişir erişmez, borç­lanma Türkiye için dövize eriş­menin en önemli yolu olmuştur.

İşte borca yönelik bu bağım­lılık, ister istemez Türkiye eko­nomisinde uygulanacak politi­kalarda finans kesiminin ileri süreceği koşulların ve uygula­maların öne geçmesine yol aç­mıştır. Tarım ve sanayi gibi Türkiye ekonomisinin gelenek­sel döviz geliri sağlayan kesim­lerinin ihtiyaç ve talepleri gide­rek daha az duyulur olmuştur.

Ama çok daha dramatik ge­lişme toplumun gelir kaynak­larındaki değişimde yaşanmış­tır. Ekonominin borçlanmaya dayalı hale gelmesi ve tarım ve sanayinin ekonomide göreli olarak güç kaybetmesinin ar­dından ülke nüfusunun ana ge­lir kaynağı hizmetler kesimi ol­muştur. Bu sektörün özellikle döviz geliri sağlam kapasite­sinin........

© Dünya