Ülke ve dünyada ortaya çıkan şok gelişmelerle ekonomide tamamen tersine dönen iklim nedeniy­le hem KOBİ’ler başta üretici kesimin yatırımlarının finans­manı için gerekli ticari kredi­ler hem de iç pazarın canlılığı­nı belirleyen tüketici kredile­rinin faizleri son iki ayda aşırı yükseldi. Yüksek faiz ortamı yatırım, üretim ve tüketimi baskılar hale geldi.

Yüksek faiz­lerin iç pazarı daraltıcı, üretim ve ihracat azmini kırıcı etkisi hissedilmeye başladı. Özellik­le bankacılık sektörü ortalama­sında faizi yüzde 63,3’e ulaşarak aşırı pahalanan ticari krediler nedeniyle yılın ikinci yarısında toparlanma umudu sönen sa­nayiciler yeni yatırım kararla­rını ertelerken, yeni koşullarda daha çok “ayakta kalabilmeye” odaklandıklarını ifade ediyor. İhtiyaç kredisinde yüzde 74’ü aşan yıllık faizin de iç talebi daraltması bekleniyor.

Merkez Bankası, en son 6 Mart toplantısında po­litika faizini 250 baz pu­an daha indirerek yüzde 42,5’e kadar düşürmüş, ka­sımdaki yüzde 50’lik düze­ye göre toplam indirim 7,5 pu­ana ulaşmıştı. Sanayiciler, Merkez Bankası’nın nisan ayında 250 baz puanlık indirimle po­litika faizinin yüz­de 40’a ineceği­ni beklerken, iç siyaset ve kü­resel ekonomi­de ortaya çıkan akut olumsuz gelişmeler, iklimi tamamen tersi­ne çevirdi. Bu gelişme­ler üzerine başlayan dövize atak üzerine kurları bastırmak için yaptığı satışlarla rezervle­rini eriten Merkez Bankası, 17 Nisan toplantısında politika fa­izini de yüzde 46’ya yükseltmek zorunda kaldı.

Kırılganlık sürecinde Merkez Bankası’nın politika faizinin üzerinde bir platoya çıkan gece­lik fonlama faizi de 9 Mayıs iti­barıyla yüzde 48,81 düzeyinde gerçekleşti. Bu süreçte piyasa­daki likidite ihtiyacı paralelin­de gecelik fonlama miktarı da aşırı yükseldi. Temmuz 2023’te uygulamaya konulan yeni eko­nomik program kapsamında fa­iz artırım süreci sonunda politi­ka faizinin yüzde 50’ye ulaştığı Mart 2024’te yüzde 48,57 olan Merkez Bankası’nın gecelik borç verme faizi aralık ayında başlayan indirim süreci sonun­da politika faizinin yüzde 42,5’e indiği bu yıl mart ayı başlarında bu seviyede seyrediyordu.

Piyasalarda iç ve dış şokların etkisiyle iklimin bozulduğu son yedi haftalık dönemde “ticari” krediler ani faiz yükselişi sonu­cu aşırı pahalı hale geldi.........

© Dünya