Sıkı para esaslı ekono­mik program ve bu kap­samda geçen yıla dam­gasını vuran yüksek faiz dü­zeyinin üretimin yanı sıra yatırımlarda da sert fren etkisi yıl boyu hissedilirken, Merkez Bankası’nın faiz indirim süre­cini başlattığı aralık ayından itibaren tersine dönen trend­le yeni yatırım eğilimi yeniden canlandı.

Son aydaki gelişme­ye rağmen, maliyetleri artıran bir faktör olarak yüksek faiz ortamının yatırımlar cephe­sindeki caydırıcı etkisi dola­yısıyla, geçen yıl alınan teşvik belgesi sayısı ve belgeye bağla­nan yatırımların hacmi önceki yılın çok altında kaldı.

Sanayi ve Teknoloji Bakan­lığı’nın verilerine göre çeşitli sektörlerden yatırımcı kuru­luşların ülke genelinde gerçek­leştirecekleri yatırımları için başvuruları üzerine Teşvik Uygulama ve Yabancı Serma­ye Genel Müdürlüğü tarafın­dan aralık ayında 1.735 yatırım için teşvik belgesi düzenlendi. Alınan teşvik belgesi sayısı ön­ceki yılın aynı ayına göre yüz­de 8,2 artarken, belgeler kap­samında gerçekleştirilecek yatırımların tutarı yüzde 99,7 artışla 284,2 milyar TL oldu. Bu yatırımlarla yaratılacak is­tihdam da yüzde 42,7 artışla 50 bin 80 kişi olarak belirlendi.

Tüketici Fiyat Endeksindeki (TÜFE) değişim oranları kul­lanılarak hesaplanan verilere göre aralık aylarına göre yatı­rım tutarında en hızlı artış yüz­de 320,2 ile hizmetlerde ger­çekleşti. 2023’ün aralık ayında sadece 31,9 milyar liralık yatı­rımın teşvik belgesine bağlan­dığı bu sektörde, geçen yıl aynı ayda bu tutar 134,1 milyar lira­yı buldu. Aralık aylarına göre yatırım tutarı imalat sanayi­inde de yüzde 96,3 artışla 137,1 milyar liraya yükseldi. Böylece imalat aralıkta en çok yatırıma gidilen sektör oldu. Yatırım tu­tarı madencilikte de yüzde 55 artışla 2,7 milyar lira olurken, enerjide yüzde 74,4’le düşme­ye devam ederek 8,8 milyar, ta­rımda da yüzde 65,2’lik düşüşle 1,6 milyar liraya geriledi.

Aralık ayında düzenlenen teşvik belgelerinin 1.111 adedi komple yeni yatırım, 513 ade­di tevsi, 111 adedi de moderni­zasyon, entegrasyon, ürün çe­şitlendirme ve benzeri diğer niteliklerdeki yatırımlar için alındı. Yatırım teşvik belgele­rinde öngörülen sabit yatırım tutarının 142,9 milyar TL’si komple yeni yatırım, 133,6 milyar TL’si tevsi ve 7,7 milyar TL’si de diğer türlerdeki yatı­rımlardan oluştu.

Aralıktaki canlanmaya rağ­men, yatırım teşvik belgesi ve sabit yatırım tutarında yıl­lık bazda sert düşüşler yaşan­dı. 2023’ün tümünde 15 bin 674 olan sayısı geçen yıl 12 bin 218’e düştü. Yatırımcılara Gümrük Vergisi muafiyeti, KDV istis­nası, vergi indirimi, faiz ve si­gorta prim destekleri gibi teş­viklerden yararlanma imkânı sağlayan söz konusu teşvik bel­gelerinin toplam sayısında ge­çen yılın aynı dönemine göre yüzde 22’lik bir azalış yaşandı.

2024 yılında alınan belgele­rin kapsadığı toplam sabit ya­tırım tutarı da önceki yıla gö­re yüzde 22,3 düşüşle 1 trilyon 275,4 milyar liraya geriledi. Önceki yılın tümünde bu........

© Dünya