Uygulanmakta olan parasal sıkılaştır­ma esaslı ekonomik program kapsamındaki poli­tikaların etkisiyle üretimde giderek kronikleşen kan kay­bına karşılık tüketimin hızla artmaya devam etmesi sonu­cu iyice açılan üretim-tüke­tim makasında, sanayi üre­timinde aylar sonra kasımda yaşanan küçük çapta artış, daralma etkisi yapmadı.

Bir yıl önceki düzeyleri 100 ka­bul edilirse tüketim endek­si üretimle arayı yaklaşık 15 puan açtı.

Türkiye İstatistik Kuru­mu’nun (TÜİK) açıkladığı sanayi üretim endeksi ile pe­rakende satış hacim endeksi­ne ilişkin kasım ayı sonuçla­rı, üretimle tüketim arasın­daki dengenin bozukluğunu ortaya koyuyor.

TÜİK’in ge­çen hafta açıkladığı verilere göre marttan bu yana geri­leyen sanayi üretiminde ka­sım ayında kaydedilen yıllık bazda yüzde 1,5’lik artış, sa­nayi üretimi gerilerken gide­rek ivmelenen tüketim dola­yısıyla giderek açılmış olan üretim-tüketim makasının kapanması yönünde olumlu bir gelişmeyi ifade ediyordu.

Ancak TÜİK’in önceki gün açıkladığı Perakende Tica­ret Satış Hacmi Endeksinin “takvim etkisinden arındırıl­mış” serisine göre kasım iti­barıyla son bir yılda tüketim­de yüzde 16,4 oranında artış yaşandığı belirlendi. Söz ko­nusu endeks, Gelir İdaresi Başkanlığı’na KDV beyanna­mesi veren bütün girişimle­rin dahil olduğu ve peraken­de ticaret sektöründe farklı tür ve büyüklükteki girişim­lerin satışlarını her ay düzen­li olarak ölçüyor.

Son bir yılda aylar itibarıy­la yıllık değişimler, bu döne­min büyük bölümünde sanayi üretiminin gerilediğini, buna karşılık perakende ticaret sa­tış hacminin genelde çift ha­neli arttığını ortaya koyuyor.

Kasım 2023 itibarıyla yıl­lık artışı yüzde 15,3 olan pe­rakende satışlar, Aralık 2023’te yüzde 14,2, geçen yı­lın ocak ayında yüzde 13,8, şubatta yüzde 25,8, martta yüzde 19,8 ve nisanda yüz­de 10,4’le çift haneli yıllık ar­tışlarını sürdürdü. Peraken­de satışlarda izleyen üç ay­da görece hız kesen artışlar, mayısta yüzde 6,5, haziran­da yüzde 9,1, temmuzda yüz­de 6 düzeyinde gerçekleşti. Sonraki dönemde ise bu se­yir yerini yeniden çift hane­li artışlara bıraktı. Yıllık baz­da ağustosta yüzde 13,9 artan perakende satışlar, eylülde yüzde 16,5, ekimde........

© Dünya