Parasal sıkılaştırma uygulaması iki yıla yaklaşırken, iç ve dış şoklarla ulusal ve küresel ekonomide kırılganlığın olağanüstü arttığı bu yılın ilk dört ayında kamuda mali dengeler rasyonel zeminden daha da uzaklaştı. Bütçe açıklarının hızla büyümeye devam ettiği ocak-nisan döneminde, Hazine’nin açık finansmanına yönelik borçlanma maratonu da adeta baş döndürdü.

Merkezi yönetimin bütçe nakit açığının 1 trilyonu aştığı dört aylık dönemde gidilen yeni borçlanma 1,2 trilyon TL ile adeta rekor kırdı. Kamunun hızla büyüyen borçlanma ihtiyacı dolayısıyla kaynakları emmesi ile özel kesimin piyasadan dışlanması anlamına gelen “crowding out etkisi” kendini hissettirdi. Merkezi yönetimin toplam borç stoku nisan sonu itibarıyla 10,8 trilyon lira ile tarihi zirveye ulaştı.

Merkezi yönetim bütçesinin ocak-nisan döneminde 885,5 milyar lira yüksek tutarda açık vermesi dikkatleri bu yöne çevirirken, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı bu dönemdeki Hazine nakit açığı ve bunun finansmanı için gidilen borçlanmaya ilişkin veriler, daha da çarpıcı bir tablo ortaya koydu. Buna göre bütçe emaneti ve avanslar kalemlerindeki toplamda eksi (-) 189,4 milyar liralık hareketle birlikte merkezi yönetim bütçesinin bu dönemdeki nakit açığı 1 trilyon 74,9 milyar liraya ulaştı. Dört aylık dönemlere göre bütçe açığı yüzde 28,1 artarken, nakit açığındaki büyüme yüzde 46,1’i buldu.

Hazine ilk dört aydaki nakit açığının finansmanının 300 milyar lira dolayındaki kısmını kasa-banka mevcudu kullanarak karşılarken, kalan kısım için yüklü miktarda borçlanmaya gitti. Dört ayda 404,2 milyar liralık iç ve dış borç anapara geri ödemesi gerçekleştiren Hazine toplam 1 trilyon 179 milyar liralık yeni borçlanmaya giderek net bazda 774,8 milyar liralık borçlanma gerçekleştirdi.

Hazine dört aylık dış borçlanmada itfasından daha az tutarda yeni borç alabildiği için 119 milyar lira ile “net ödeyici” olurken, iç borçlarda ise anapara geri ödemelerinin 6 katı daha fazla yeni borç alarak 900 milyar liraya yakın net........

© Dünya