Enflasyon yeniden vites küçülttü
TÜFE, eylüldeki moral bozan yüzde 3,23’lük artışın ardından, ekimde yüzde 2,55’le daha ılımlı seyretti. Aylar sonra eylülde yeniden yükselişe geçerek yüzde 33,29’a çıkmış olan yıllık enflasyon ekimde yüzde 32,87’e indi. Ekim aylık enflasyonunun tamamına yakını gıda, giyim ve konuttan geldi.
Uzun süreli dezenflasyon sürecinin ardından eylül ayında yönünü yukarı çeviren enflasyon, ekimdeki çok daha ılımlı aylık seyirle yeniden yıllık bazda geriledi. Ekimde tüketici fiyat artışı yüzde 2,55’le önceki aya göre çok daha düşük geldi, eylüldeki yükselişle yüzde 33,3’e çıkmış olan yıllık enflasyon yüzde 32,87’ye indi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) tüketici fiyat endeksine (TÜFE) göre eylülde aylık enflasyonu yüzde 3,23’le beklentilerin üzerinde gelmesi ve Mayıs 2024’te yüzde 75,45’e çıktıktan sonra izleyen on beş aylık kesintisiz düşüş süreci ile ağustos sonunda yüzde 32,95’e kadar inmiş olan yıllık enflasyonun bu hareketle yeniden yükselişe geçerek yüzde 33,29’a çıkması, dezenflasyon sürecinin tersine dönmesi şeklinde algılanmıştı.
TÜİK’in açıkladığı ekim ayı gerçekleşmeleri ise yıllık hedefin tutmasına yetmeyecek olsa da pozitif bir gelişmeyi ortaya koydu. Ekim ayında aylık TÜFE artışı yüzde 2,55 oldu ve ocak-ekim dönemleri itibarıyla (on aylık) geçen yıl yüzde 39,77 olan enflasyon bu yıl yüzde 28,63’te kaldı. Bir yıl önce yüzde 48,58 olan yıllık enflasyon yüzde 32,87’ye gerilerken, on iki aylık ortalamalara göre enflasyon oranı da yüzde 62,02’den yüzde 37,15’e indi.
Merkez Bankası, 2025 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 25-yüzde 29 aralığı şeklinde revize etmişti. Ancak ocak-ekim döneminde (on aylık) yüzde 28,63 olan TÜFE artışına göre yıllık enflasyonun Banka’nın tahmin aralığının üst sınırına inmesi bile kalan iki ayda TÜFE’de toplam artışın yüzde 0,28’de kalması ile mümkün. Yüzde 25’lik alt sınırın tutması için ise kasım ve aralık aylarında TÜFE’nin toplam yüzde 2,82 gerilemesi, yani “eksi enflasyon” gerekiyor. Ancak küresel ve ulusal ekono-mideki mevcut dinamikler fiyatlarda gerileme olasılığına işaret etmiyor. Kalan iki ayda TÜFE’de toplam yüzde 4 artış yaşanması durumunda enflasyon yılı yüzde 33,8’den; iki aylık artışın yüzde 5 olması durumunda ise yüzde 35’in üzerinde tamamlayabilecek.
Kira artış tavanı olarak baz alınan enflasyon ise önceki aya göre düşmeye devam etti. Konut ve işyeri kira sözleşmelerinde kira artışları, TÜFE’de ekim sonu itibarıyla on iki aylık ortalamalara göre yüzde 37,15 olan enflasyon oranını geçemeyecek. Temmuz 2024’ten itibaren kira zam tavanını yüzde 25’le sınırlayan uygulamadan vazgeçilerek, eski sisteme geri dönülmüştü. Yıllık ve on iki aylık ortalamalara göre enflasyon oranları arasındaki makas nedeniyle yüksek kira artışları devam etti, ancak aradaki marj da giderek daraldı. Manşet enflasyonda bir yıl öncesine göre 15,7 puanlık düşüşe karşılık, on iki aylık ortalamalara göre yıllık enflasyonda düşüşün 24,9 puana ulaştığı ekimde aradaki marj 4,1 puana indi.
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ekimde yüzde 1,63 artış, ilk on ayda yüzde 25,67 artış gösterdi. ÜFE bazında yıllık enflasyon yüzde 27’ye, on iki........





















Toi Staff
Sabine Sterk
Gideon Levy
Penny S. Tee
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
Daniel Orenstein
John Nosta
Joshua Schultheis
Rachel Marsden