Bütçede faiz yükü sosyal güvenlikle yarışıyor
Son yıllarda EYT düzenlemesinin de etkisiyle bütçeden sosyal güvenlik sistemine yapılan transferler kamu mali dengelerinde bozulmanın ana kaynağı olarak gösterilirken, yeniden artışa geçen faiz ödemelerinin payı onu yakalamak üzere. Normalde primli sosyal güvenlik sisteminde yer almayan işveren prim desteği ve genel sağlık sigortası (GSS) hariç tutulduğunda ise yılın iki ayında bütçede faiz ödemeleri, sosyal güvenlik transferlerini geçti.
Ocak-şubat döneminde 2 trilyon 89,9 milyar lira olan merkezi yönetim bütçe harcamalarının 129,4 milyarı görevlendirme gideri, 198,8 milyarı da Hazine yardımı olmak üzere toplam 328,2 milyar ile yüzde 15,7’sini sosyal güvenlik transferleri oluşturdu. Aynı dönemde yapılan 302,7 milyar liralık faiz ödemesi de bütçe harcamalarından yüzde 14,5 pay aldı. Geçen yılın aynı dönemine göre sosyal güvenlik transferleri yüzde 31,3 artarken, faiz ödemeleri yüzde 72,1 oranında artış kaydetti.
Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK), Emekli Sandığı ve BAĞ- KUR, 2007 yılında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) olarak tek çatı altında birleştirilmişti. Birleşme öncesi 2006 yılında görevlendirme gideri/görev zararı ve Hazine yardımı olarak üç kuruma yapılan toplam aktarmanın bütçede payı yüzde 14 düzeyinde bulunuyordu.
SGK ve küçük bir bölümü Türkiye İş Kurumu’na olmak üzere sosyal güvenlik sistemine transferlerin bütçedeki payı pandeminin ilk yılı olan 2020’de yüzde 20,6’ya kadar yükseldi. İzleyen dönemde ise söz konusu pay gerileyerek 2021’de yüzde 16,4, 2022 ve 2023 yıllarında yüzde 13,4, 2024’te de yüzde 13,9 oldu. Bu yılın ilk iki ayına ait kısa dönemlik veri dikkate alınmazsa 2024 sonu itibarıyla 2020’ye göre 5 puan dolayında düşen sosyal güvenliğin bütçeye yükü, birleşme öncesi dönemin de altında gerçekleşti.
2006 yılında faiz ödemeleri yüzde 25,8 payla bütçede büyük bir ağırlık teşkil ediyordu. İzleyen dönemde uygulanan politikalarla faizin bütçedeki........
© Dünya
