Parasal sıkılaşma esaslı eko­nomik programın ödün­süz uygulandığı ve Merkez Bankası’nın faiz silahını etkili bi­çimde kullandığı 2024, döviz mev­duatının yerinde saydığı, Kur Ko­rumalı Mevduatın (KKM) gide­rek eridiği, klasik TL mevduattaki hızlı artışla toplam mevduat hac­minde “liralaşma”nın hızla arttığı bir yıl oldu. Klasik TL mevduatın toplam pastadaki payı 2024 yılın­da 17 puandan fazla artarak yüzde 60’a yaklaştı.

2021 sonunda, dönemin ekono­mi yönetiminin “liralaşma” hede­fiyle başlattığı KKM, yeni yöneti­min göreve geldiği ve faiz artırım sürecinin başladığı Haziran 2023 başına kadar olan dönemde, mev­duattaki “dolarizasyon”u azalt­madığı gibi, kur farkı ödemeleri nedeniyle kamu maliyesine 900 milyar lira dolayında bir yük bin­dirmişti.

Dövize endeksli bir ens­trüman olması nedeniyle mevduat hacminde yerli-yabancı para payı hesaplanırken yabancı para hane­sinde değerlendirilmesi gereken KKM de dahil edildiğinde toplam mevduatta dövizin payı, Mayıs 2023 sonu itibarıyla yüzde 63,7 ile yüksek düzeyini korurken, ikinci yarısında köklü politika değişikli­ğine gidilen 2023’ün sonunda yüz­de 57,8’e, 2024 sonu itibarıyla ise yüzde 40,6’ya kadar indi.

BDDK’nın son haftalık verileri­ne göre, 27 Aralık 2024 itibarıy­la 18 trilyon 998,7 milyar liraya ulaşan toplam mevduatın; 11 tril­yon 287,8 milyar liralık bölümü­nü standart TL mevduat, 6 trilyon 581 milyar lirasını klasik yabancı para mevduat (DTH) ve 1 trilyon 129,9 milyar lirasını KKM oluş­turdu.

2023 sonunda 6 trilyon 257,1 milyar lira olan klasik TL mevduat hacmi, 2024’te yüzde 80,4 oranın­da net 5 trilyon 30,7 milyar lira bü­yüdü. Buna göre yüksek faizin ca­zibesi ile diğer enstrümanlardan çözülen büyük çapta fonların TL mevduata kayması ile hacim ne­redeyse ikiye katlandı.

Buna karşı­lık yabancı para mevduatın dolar cinsinden hacmi yüzde 7,2 küçü­lerek 203,1 milyar........

© Dünya