Yüksek faizin damgası­nı vurduğu 2024 yılında yurt içi yerleşiklerin dö­viz mevduatında önemli oranda çözülme sonucu yaşanan “ters dolarizasyon” istatistiklere yansıdı. Toplam yurt içi mevdu­atta dövizin payı üçte birin de altına indi.

Dövize ilginin azalması, Mer­kez Bankası rezervlerinde ge­çen yıl kaydedilen hızlı büyü­meye de katkı verirken, faiz in­dirimlerini başlatma ve stopaj artırımı adımları konusunda ekonomi yönetiminin elini ra­hatlattı. Aralıkta başlayan faiz indirimi süreci ve son stopaj ar­tırımlarının TL mevduatın ca­zibesini azaltması ve tasarruf sahiplerinin pozisyon değiştir­me olasılığında ise öncelikli ad­resin dövizden çok Borsa olaca­ğı öngörülüyor.

Bankacılık Düzenleme ve De­netleme Kurumu’nun (BDDK) toplulaştırılmış verilerine göre yurt içi yerleşiklere ait toplam mevduat, geçen yıl yüzde 27,5 oranında net 3 trilyon 785,2 mil­yar lira artarak 17 trilyon 570,1 milyar lira oldu. Bunun 11 tril­yon 837,7 milyarını TL cinsi, 5 trilyon 732,3 milyar liralık bölü­münü ise döviz hesapları oluş­turdu.

Döviz mevduatı dolar cinsinden yüzde 7,7’lik erime ile 163,3 milyar dolara geriler­ken, yüzde 19,63’lük kur artışı sayesinde TL cinsinden yüzde 10,4’lük bir artış kaydetti. Ancak rekor düzeylere yükselen faiz­lerinin cazibesine rağmen yurt içi TL mevduat hacmindeki cari artış da yüzde 37,8’le enflasyo­nun biraz altında kaldı.

Tüketici fiyatları bazında yıl­lık yüzde 44,38’lük enflasyon­la indirgendiğinde reel olarak döviz mevduatının TL cinsi tu­tarının yüzde 23,5, TL mevduat hacminin ise yüzde 4,6 daraldı­ğı belirlendi. 2023 sonunda top­lam yurt içi mevduatın yüzde 37,7’sini oluşturan döviz tevdiat hesaplarının payı 2024 sonun­da yüzde 32,6’ya indi.

Mevduatta yaşanan ters do­larizasyonda, toplam pastanın yarıya yakınına sahip olan İs­tanbullu mudilerin döviz he­saplarında yüksek oranda­ki çözülme etkili oldu. Geçen yıl TL mevduat hacmi yüz­de 43,9’la enflasyonla yakla­şık başa baş artan İstanbul’un döviz mevduatının TL cinsin­den tutarındaki artış ise yüz­de 5,9’da kaldı. Kur farkından arındırıldığında İstanbul’un döviz mevduatında dolar ba­zında yüzde 11,5’lik bir çözül­me olduğu belirlendi. İstan­bul’un toplam mevduatı için­de döviz hesaplarının 2023 sonunda yüzde 39,2 olan payı 2024 sonun­da yüzde 32,2’ye indi.

2024 sonu iti­barıyla toplam yurt içi mevduatın 7 tril­yon 995,6 milyar lira ile yüzde 45,5’inin bulundu­ğu İstanbul, 5 trilyon 420,4 milyar lira ile yurt içi TL mevduatın yüzde 45,8’sine ve 2 trilyon 575,2 milyar lira ile döviz mevduatının da yüzde 44,9’una sahip durumda.

2024 sonu itibarıyla toplam mevduat hacminde........

© Dünya