Uluslararası tahkim ve ticari uyuşmazlıklar artık yalnız­ca hukukçuların değil, yatırım­cıların ve finans profesyonelle­rinin de sahası. Dava fonlaması (üçüncü taraf finansmanı) son on yılda milyarlarca dolarlık bir piyasaya dönüştü.

Bu modelde davacılar, dava veya tahkim mas­raflarını dışarıdan bir finansör­le paylaşarak risklerini azaltı­yor, finansör ise davanın kazanç potansiyelinden pay alıyor. Böy­lece hukuk, bir adalet arayışın­dan çok, bir yatırım stratejisi hâ­line geliyor. Türkiye açısından bu model hâlâ keşfedilmemiş bir alan; ne bir sermaye piyasa­sı işlemi olarak tanımlanmış ne de kurumsal yatırım yapısına oturmuş durumda. Oysa Lond­ra ve New York’ta bu alan, finan­sal inovasyonun en hızlı büyü­yen segmentlerinden biri haline geldi.

Dava finansmanı sisteminin temelinde risk transferi yatıyor. Finansör, davanın kazanılması hâlinde kazançtan minimum­dan yüzde 50-60 arasında deği­şen bir pay alıyor; kayıp hâlinde ise tüm giderleri üstleniyor. Bu yapı, özellikle yüksek maliyetli uluslararası tahkim davaların­da yaygınlaştı. ICSID veya ICC nezdinde görülen enerji, altyapı, finans ve yatırım uyuşmazlıkla­rında üçüncü taraf fonlaması ar­tık olağan bir pratik. Pazarın bü­yüklüğü 2024 itibarıyla 20 mil­yar doları aştı; 2030’a kadar iki katına ulaşması........

© Dünya