Vergi hukuku nominal değer il­kesini esas alır. Bu ilke, tüm parasal tutarlar için sayısal değerin, yani nominal değerin (paranın üzerinde yazılı değer) esas alınmasını ifade eder. 1 TL = 1 TL’dir; enflasyon nedeniyle paranın gerçek değerinin düş­müş, satın alma gücünün azal­mış olması dikkate alınmaz. Bu ilke nedeniyle, enflasyonist bir ortamda parayla ifade edilen tüm kıymetler gerçek değerle­rinden farklıdır.

Bu ilkenin katı bir şekilde uygulanması, gerçekte elde edil­memiş bir mali güç (/sözde ma­li güç) üzerinden vergilendirme­ye yol açar. İşte bu nedenle enf­lasyon, “gizli vergi” olarak da adlandırılır. Türkiye’de en dü­şük olduğu 2012 yılında bile ÜFE %2,45, TÜFE ise %6,16 seviyesin­deydi. Bu da mükelleflerin yıllar­dır gerçek mali güçlerinden daha fazla vergi ödediğini gösteriyor.

Ancak Anayasa’nın 73. madde­si, vergilendirmenin gerçek mali güce dayanması gerektiğini söyler. Yani, enflasyonun etkilerini gide­recek bir sistem oluşturulmalı ve enflasyon düzeltmesi de bu amaçla devreye alınmalıdır.

Enflasyon vergilendirmeyi fark­lı aşamalarda etkiler: matrahın tespitinde, vergi tarifesinde (so­ğuk artan oranlılık) ve tahsilat za­manında. Enflasyondan arındırma için, verginin konusuna ve arındır­manın hangi aşamada yapılmak istendiğine göre farklı yöntemler kullanılabilir.

Türkiye’de gelir üzerinden alı­nan vergiler bakımından, sadece bilanço esasına göre kazançlarını tespit eden mükelleflere uygulan­mak üzere “enflasyon düzeltme­si” yöntemi tercih edilmiştir. Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen bu yöntem (mük. md.298, f.A), para­sal olmayan varlıkların mali tablo­nun ait olduğu tarihteki satın alma gücü cinsinden hesaplanmasına dayanmaktadır. Parasal kıymetler zaten sahip oldukları gerçek satın alma gücünü yansıttıkları için, kural olarak sadece parasal ol­mayan kıymetlerin değerlerine müdahale edilip, onların değer­leri bilanço tarihindeki........

© Dünya