“Arkanızda düşman gibi deniz, önünüzde deniz gibi düşman. Nereye kaçacaksınız? Vallahi sizin için ancak sadakat ve sabır kalmıştır. Düşmanın silahı, teçhizatı ve erzakı boldur. Sizin silah olarak ancak kılıçlarınız, erzak olarak da düşmanın elinden sahip olabileceğiniz vardır.”

Bu sözler, Vizigot krallığını yenip İspanya’yı fetheden Tarık bin Ziyad’a aittir. Medine’ye hicret eden bir avuç Muvahhid; Batı’da İspanya’ya, Doğu’da da Çin Seddi’ne varmıştı.

Bu destan diyarlarına bin yılın emeğiyle neler kazandırılmadı ki!

Kurtuba Camii, Elhamra Sarayı hala İspanya’nın turistlere gösterebileceği gözde şaheserlerdendir. Endülüs’ün yetiştirdiği filozofları, yazarları dünya okuyor. Mesela İbn-i Tufeyl’in Hay bin Yekzan’ını bilmeyen var mı?

Endülüslü bilim adamları; sanat, edebiyat, felsefe… Batı Aydınlanmasının; Reform ve Rönesans’ının ana mektepleriydi.

Endülüs’teki farklı din, ırk ve meşreplerin birlikte yaşam adına oluşturdukları tenasüp hala anlatılır. Endülüs’teki “hoşgörü, tolerans, insan hakları, inanç özgürlüğü..” Şark’ın kaybettiği, Haçlı Batı’nın ise asla bulamadığı bir Yitik Cennet olarak tarihi kayıtlarda anlatılır.

Peki, bütün bunlara ne oldu?

Endülüs Medeniyetini oluşturan Mü’minler son iki yüzyılda kişisel çıkar hesaplarına düştüler. Tevhid yerine nice tefrikalara duçar oldular. Birbirlerine karşı entrikalar çevirdiler. Şii-Sünni diyemediler ancak Arap- Berberîliğin üstünlüklerini çatıştırdılar. Cahiliye adetlerinin sen-ben, biz-siz kavgasına girdiler.

Kırım Hanı’nın Viyana Kuşatmasında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’ya yaptığını, Endülüs de daha önce yaşamıştı. İşte Kırım Hanı Murad Giray’ın ibret/zillet dolu sözleri:

“Behey efendi! Sen bu Osmanlı’nın bize ettiği cevri bilmezsin; ancak bizi bir hale kodular ki, yanlarında Eflak ve Boğdan keferesi kadar rağbetimiz kalmadı… İnşallâhüteala bu düşmanın def’i........

© Doğruhaber