MÜLK SÛRESİ

19- “Üstlerinde kanatlarını aça kapaya uçan kuşları hiç görmediler mi? Onları (havada) Rahmân’dan başkası tutmuyor. Şüphesiz O her şeyi görmektedir.”

Yer çekimine rağmen kuşların gökyüzünde kanat çırparak uçması, her gün gördüğümüz için önemini gözden kaçırdığımız, gerçekte ise Allah’ın sanat ve kudretini gösteren hârika olaylardandır. Kuşlara bu yeteneği veren Allah’tır.

Burada Allah’ın merhametini yansıtan Rahmân isminin kullanılmış olması, varlık düzeninin Allah’ın rahmetinden bir yansıma olduğuna işaret eder.

30- “Bir de şunu sor: ‘Suyunuz çekiliverse size yerden kaynayan suyu kim getirebilir?’”

Rızıkların en önemlisi ve hayatın ana unsuru olan suyun yerin derinliklerine çekilmesi halinde Allah’tan başka yeryüzünde su yaratacak bir gücün bulunmadığına işaret edilerek, inkâra meyledenler, böylesine eşsiz kudretin sahibi yüce Allah’ı düşünmeye çağrılmaktadır.

KALEM SÛRESİ

10/14- “Olur olmaz yemin eden, aşağılık, daima kusur arayıp iğneleyen, durmadan laf götürüp getiren, iyiliği hep engelleyen, saldırgan, günahkâr, huysuz ve kaba, üstelik karakteri bozuk kimselere, serveti ve çocukları var diye sakın boyun eğme.”

Burada özellikle günah işlemekten, haksızlık yapmaktan, zarar vermekten utanıp çekinmeyecek kadar tabiatı bozulmuş, insanlığını kaybetmiş kişinin anlatıldığı söylenebilir.

Bu âyetlerde iman edenler uyarılmakta, anılan kötü niteliklerin tümünü veya bir kısmını taşıyan kimseye zengin ve güçlü olduğu için boyun eğmemeleri söylenmektedir.

16- “Yakında onun alnına (cehennemlik) damgasını vuracağız!”

Bu ifade mecazi bir anlatım olup, güç ve zenginliğinden dolayı şımararak Allah, peygamber ve kitap tanımayan kimseyi Yüce Allah’ın zelil ve perişan edeceği, kibir ve gururunu kıracağı ifade edilir.

42- “O büyük korku ve dehşet günü gelip de secdeye çağrıldıklarında bunu yapamazlar.”

43- “O sırada gözlerine korku çökmüş, perişan olmuşlardır. Halbuki onlar, yapabilecek durumda iken de secdeye çağrılmışlardı.”

Kıyamet gününün sıkıntısından kurtulmaları için insanlar mahşerde Allah’a secde etmeye çağrılırlar.

Râzî’ye göre inkârcılar dünyada Allah’a secde etmedikleri için âhirette kınanmak ve azarlanmak maksadıyla secdeye çağrılacaklardır.

Dünyada gösteriş için secde etmiş olanlar da secde etmek isterler, fakat eğilemezler (bk. Buhârî, “Tefsîr”, 68/2).

Dünyada secdeye çağrılan fakat secde etmeyen inkârcıların âhirette secde etme güçleri ellerinden alınacaktır.

HÂKKA SÛRESİ

25/26- “Kitabı sol tarafından verilene gelince o, “Keşke” der, “Bana kitabım verilmeseydi de hesabımın ne olduğunu bilmeseydim!”

27- “Keşke ölümüm her şeyi bitirseydi!”

28- “Malım bana hiç fayda sağlamadı.”

29- “Güç ve saltanatım elimden çıkıp gitti.”

Kişinin amel defterinin sol tarafından verilmesi onun dünya hayatında Allah’ın emrine uygun hareket etmediğini dolayısıyla sicilinin bozuk olduğunu gösterir.

Bu durumdaki biri dünyada yaptıklarını amel defterinde görünce kendisinin cezalandırılacağını anlar, bu sebeple amel defterinin kendisine verilmesini ve içinde yazılmış olanları görmeyi istemez, ölümle her şeyin bitmiş olmasını temenni eder.

Böyle bir temenni orada bir işe yaramayacağı gibi, dünyada helâl haram demeden biriktirmiş olduğu malı da cezaya uğramasını önlemeyecektir.

32- “Sonra da (diğerleriyle birlikte) onu yetmiş arşın uzunluğunda bir zincire dizin!”

33- “Çünkü o, ulu Allah’a iman etmezdi.”

34- “Yoksulu doyurmayı özendirmezdi.”

35- “Bu sebeple bugün burada onun candan bir dostu yoktur.”

36- “Yananların akıntısından başka yiyeceği de yoktur!”

Yoksulu gözetme konusundaki duyarsızlık, kişinin zincirlere vurulmasının ana sebeplerinden biri olarak Allah’ı inkârın hemen ardından zikredilmiştir. Bu ifade İslâm’ın yoksullukla mücadeleye, paylaşmaya, sosyal adalete verdiği önemi gösterir.

“Yananların akıntısı” diye tercüme edilen gıslîn kelimesine müfessirler, “cehennemliklerin yediği bir bitki, en kötü yemek, cehennemliklerin yanan bedenlerinden........

© Diyanet Haber