Kompozisyon ödevi
MUSTAFA ALP DAĞISTANLI
Bir fabl yazabilir misiniz? Ben yazamam. Ama vardır içinizde yazabilecekler. Soruyu daha belirgin soralım:
“Müdafaa edeceğiniz fikri, canlandıracağınız karakteri bulduktan sonra, basit bir vak’a ve mekân tayin ederek bir fabl yazınız.”
Bu yazı ödevini veren, Ankara Atatürk Lisesi’nde edebiyat öğretmeni Fevziye Abdullah Tansel. 1959-60 öğretim döneminde, 4. sınıf öğrencisi Hilmi Çayırlıoğlu’nun yazdığı fablı bir okuyalım bakalım:
TİMSAH İLE KUZU
Hava gayet güzeldi, yağmur örtmüştü tozu,
Bir nehir kenarında geziyordu bir kuzu.
Onu gören bir timsah dedi ki: “Av çok güzel,
“Yiyemezsem ben onu, işte bu beni üzer.
“Dur, bir plân kurayım bu kuzuyu yemeğe,
“Değer zannediyorum, o, bu kadar emeğe!”
Aklından hazırladı yapacağı oyunu,
“İşim iştir” diyordu, “yok edersem koyunu.”
Dedi ki: “Kuzu kardeş, neye yüzmüyorsun sen?
“Bak, suyun içersinde çok eğleniyorum ben,
“Kardeş kardeş yüzeriz sen de gelirsen suya;
“Hatta dalabilirsin bir artım da uykuya!”
Kuzu dedi ki ona: “Ama, yüzemem ki ben,
“Boğulurum giderim biraz eğlensem derken…”
Timsah cevap verir: “Sen suya girme canım,
“Ben seni gezdiririm nerde isterse canın.”
Akıllı, küçük kuzu keşfetmişti plânı,
Deliğinden isterse çıkarırdı yılanı.
“Evvelâ çemenlerde doya doya gezelim,
“Sonra da suya girip, yıkanalım, yüzelim;
“Ben hep önde giderim, sen gelirsin izimde,
“İstediğimiz olur işte ikimizin de…”
Böyle diyerek kuzu, onu peşine takar,
Arada-bir de dönüp mesafesine bakar;
Fakat timsah kuzuya yetişemez bir kere,
“Susuz kaldım” diyordu, “şurda olsa bir dere…”
Çıkaracak bunların hıncını hep kuzudan,
Fakat farkedemedi uzaklaştığını sudan.
En nihayet yorulur yürümekten karada,
Kuzunun kaybolduğunu farkeder bu arada.
Kızgın kaya üstüne sererken onu güneş,
Son sözleri duyulur: “Hakettim, kuzu kardeş.”
Bu fablı Fevziye Abdullah Tansel’in İyi ve Doğru Yazma Usulleri (Milli Kültür Yayınları, 1963) kitabından aldım. Bu kitaptan size bahsetmiştim iki hafta önce. Fevziye Hanım, öğretmenliğinin yanısıra, edebiyat tarihi üzerine çalışmaları olan bir araştırmacı.
Bir sahafta rastlayana kadar bu kitaptan haberim yoktu. Elimdeki kitap iki cilt aslında: Tashih ve Müracaat El Kitabı (1962) ve Kompozisyon (1963). Benim sahafta bulduğum, bu iki cildi birarada ciltlettiren Jandarma Albay İbrahim Öztuna’nın. ‘Albayım’ bu iki cildi 28- 12- 68’de almış, öyle not düşüp imzalamış.
İlk cilt kolay anlaşılır bir dilbilgisi kitabı; tahrire (yazı yazmaya) ayrılmış ikinci cilde hazırlık, temel bir bakıma. İkinci cilt bizde herhalde örneği olmayan bir çalışma. Çeşitli........
© Diken
