mustdagistanli@gmail.com

Nokta’yı uzatmak da bana düştü. Halbuki nesi var uzatılacak –sözlüklerin diliyle konuşursak– “biçimi kalemin kâğıda bir defa dokunması ile meydana gelen ben gibi ufak şekil, benek”ten başka bir şey değil nokta.

Dün bir okur, Zekai Fatih Sunay, kışkırttı beni, Türk Dil Kurumu’na karşı. Bu köşede üçbuçuk yıl önce çıkan Haddini aşan nokta yazımı hatırlatıp, Türk Dil Kurumu Yazım Kılavuzu’nu karşıma çıkarıp soruyor: “Bu durumda bir oydaşma bulunmuyor. Ne öneriyorsunuz?”

Sunay’ın verdiği linki tıkladım. Üçüncü cümleyi okuduğumda Orhan Seyfi Orhon’un bir sözü aklıma oturdu. Hatırladığım kadarıyla şöyle: Orhan Seyfi, Demokrat Parti döneminde milletvekiliyken, bir arkadaşı “Okullar açılıyor, dilbilgisi kitapları hala basılamadı” diye sızlanınca, “Nihayet çocuklar Türkçe öğrenebilecek” demiş.

TDK Yazım Kılavuzu diyor ki:

“Cümle içinde tırnak veya yay ayraç içine alınan cümleler büyük harfle başlar ve sonlarına uygun noktalama işareti (nokta, soru, ünlem vb.) konur:”

İlk örneği şu:

Atatürk “Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur!” diyor.

Dilbilgisi kitapları hep de böyle örnek seçerler nedense, alıntıda noktadan başka bir işaret olan örnek. Buradaki ünlem. Bu örneğe itiraz etmem, cümle içinde noktadan başka her tür işaret kullanılabilir çünkü.

Ben bu sorunla ilk kez NTV dış haberler masasında çalışıyorken karşılaşmıştım. Stajyerlerimiz bol olurdu, bir keresinde başörtülü bir arkadaş gelmişti. Şen şakrak, canayakın biriydi. Alıntılı cümlelerde alıntının sonuna nokta koymayışımı eleştirmişti. TDK’nın sözlüğünü kanıt olarak getirmişti önüme. Baktım, sözlüğün o kısımlarını hiç okumadığımı anladım. Zaman gazetesi de benim yanlış bulduğum şekilde kullanıyordu alıntılı cümlelerde noktayı, onları da hatalı bulduğumu söyledim. Zaman‘dan başka gazetede hatırlamıyorum böyle bir kullanımı. Zaman gitti, yanlışı kaldı! Sadece kalsa iyi, o saçma kullanım öyle yaygınlaştı ki.

TDK’ninki çifte buyruk; tırnak içindeki cümlenin........

© Diken