Geçen yıl kaybettiğimiz tarihçi ve halk bilimci Nizamettin Onk Hoca için bir kitap hazırladık. Gençliğinden beri dönemin önemli kültür dergilerinde yayınlanmış olduğu makaleler ve kitaplarla âşıklık geleneği ve yöresel kültürler konusunda önemli çalışmalara imza atan Nizamettin Hoca hazırladığımız kitapta çeşitli yönleriyle genç nesillere tanıtılmaya çalışıldı.

Nizamettin Onk 23 Nisan 1937 tarihinde Iğdır’da dünyaya geldi. Babasının adı Oruç, annesinin ise Mahizer’dir. Kendi anlatımıyla yemyeşil Iğdır ovasının en güzel köylerinden biri olan Alican Köyü’nde doğmuştur. İlk ve orta okulu Iğdır’da, öğretmen okulunu Sivas’ta bitiren yazar, Türkiye’de bulunduğu süre içerisinde Iğdır ve Adapazarı’nın çeşitli bölgelerinde öğretmenlik ve idarecilik yapmıştır.

1971 tarihinde Federal Almanya giden yazar, uzun yıllar Bielefeld şehrinde öğretmenlik yapmış, 1 Ağustos 2024 yılında Antalya’da tedavi gördüğü hastanede hayata gözlerini yummuştur.

Nizamettin Hoca 1983 yılında yayınlandığı “Şiirlerde Sürmeli Çukuru Iğdır” kitabının kapağında hayatıyla ilgili daha ayrıntılı bilgi vermekte ve doğum gününü de 24 Nisan olarak yazmaktadır:

“24 Nisan 1937 yılında Iğdır’da dünyaya geldi. İlk ve Ortaokulu Iğdır’da, 1957 yılında da Sivas Öğretmen Okulu’ndan mezun oldu. Iğdır ve Adapazarı’nda öğretmenlik ve müdürlük görevlerinde bulundu. 1961 yılında (53.dönem) yedek subay teğmen olarak vatani görevini yaptı. 15.08.1969 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı’nın davetiyle folklor kursunda başarı göstererek Milli Folklor Enstitüsü’ne davet edildi. Hazırlık yapıldığı sırada Federal Almanya’ya gitti. 1 Ekim 1971 tarihinde Bielefeld şehri Eğitim Müdürlüğü’nde görev alarak Osningschule’ye atandı. Dört yıl adı geçen okulda çalıştıktan sonra Haupschule Sonne’de beşinci sınıftan onuncu sınıfa kadar olan öğrencilere ders verdi. Iserlohn şehrindeki Goethe Enstitüsü’nün ilk basamak bölümünü bitirdi. Bu arada Trafik Müdürlüğü’nün gönderdiği Trafik Enstitüsü’nün üç bölümünü bitirerek orta dereceli okullarda trafik öğretmenliği de yaptı. Okul yıllarında basın ve yayınla ilgilenen Onk çeşitli gazete ve dergilerde yazılar yazdı.”[1]

Iğdır kültürü, tarihi ve folkloru üzerine çok önemli araştırmalara ve kitaplara imza atan eğitimci Ziya Zakir Acar Bey Nizamettin Hoca ile ilgili yaptığı çalışmada onun kökenleri ve hayatı ile bilgileri kendi ağzından kayıt altına almıştır:

“23 Nisan 1937 Alican köyü doğumluyum. Ailem 200-300 yıllık bir süre için Ramazankent’te ikamet etmişti. (Oraya da Sarıçoban köyünden git­mişlerdi.) 1917’den sonra bölgede durum karışınca, Ramazankent ahalisi ve ailem, Eleşref Beyin yanında Serdarbulak köyünü gitmiş, kendisini Ermeni saldırganlara karşı korumaya almıştı. Boşalan Iğdır, Cumhuriyetten sonra tek­rar geri dönünce, ailem bu kez Alican köyünü kendisine yeni yerleşim bölgesi olarak tercih etmişti. Evliyim. Eşim Maral Hanım akrabamdır. Sekiz çocuk babasıyım.

Babamın adı Oruç, annemin Mahizer’dir. Annem sekiz çocuk sahibi olduktan sonra genç yaşta vefat edince, babam iki kez daha evlendi. O sıralarda babam Orta Alican muhtarı olarak görev yapıyordu. 1937 yılında Taş­burun’da kurulan Pamuk Kooperatiflerinin Sadık Karasu’yla beraber kurucu üyesiydi. Ayrıca CHP’nin ocak başkanlığı görevini yürütüyordu. Ailemizin Onk soyadını alması Atatürk’ün Kars ziyaretine kadar uzanan bir hikâyeye dayanır. Babamın da içinde bulunduğu bir heyet Atatürk’ü karşılamaya gider; bir toplantı........

© dibace.net