Taş Mektep: 1909 yılında yükselen bu yapı, taş bloklardan örülmüş duvarları ve geniş sınıf alanlarıyla bir kimlik inşası mekânıdır. Osmanlı’nın son döneminden Cumhuriyet’in ilk yıllarına uzanan süreçte Taş Mektep, bir neslin şekillendiği kutsal bir alan olmuştur. Neo-klasik mimarisiyle dikkat çeker. Zamanında bölgenin en büyük Rum okuluymuş. Çocuk seslerinin yankılandığı sınıflar artık sessiz olsa da, bu yapı hâlâ öğrenmenin izlerini taşımaktadır. Şu an dıştan görülebilir, içeri giriş genelde kapalı ama çevresinde yürüyüş etkileyicidir.

Rivayete göre: Mektebin girişinde asılı küçük bir tahta levhada şu cümle yazılıymış: “Önce iyi insan ol, sonra okumayı öğren.” O levha, sabahları içeri ilk giren çocuğa güne nasıl başlaması gerektiğini anlatırmış.

Trilye’nin Tarihi Konakları ve Sokakları: Trilye’nin kıvrılarak uzanan taş döşeli sokaklarında yürürken, bir zaman şeridi kat edilir. Her bir konağın, penceresinde, pervazında ya da ahşap süslemelerinde saklı hikâyeleri vardır. Dündar Evi, bu hikâyelerden yalnızca biridir. İçinde zamanla göçmüş ailelerin yankısı dolaşır. Konakların çoğu, Rum ve Osmanlı mimarisinin iç içe geçtiği nadide örneklerdir. Renkli cumbalar, demir parmaklıklı pencereler, ahşap saçaklar… Her biri geçmişi bugünde tutmanın yollarını bulmuş gibidir.

Rivayete göre; Dündar Evi’nin bir odasında, yıllar önce orada yaşamış Rum bir kadının aynaya baktığında söylediği bir söz duyulurmuş: “Aynaya bak, aynada geçmişin görünür.” Dündar Evi’ndeki ayna hâlâ oralarda bir yerlerdemiş; gelen bazı ziyaretçiler aynada kendi yüzlerini değil, bilmedikleri anılara ait görüntüler gördüklerini anlatırmış.

Trilye, zamanın taşlara işlenmiş, geçmişin bugünde saklandığı bir bellektir. Bizans’ın dinsel ihtişamı, Osmanlı’nın estetik zarafeti ve Cumhuriyet’in eğitim ruhu, bu dar sokaklarda karşılaşır. Her yapı, bir devri; bir duyguyu, bir hâli, bir geçişi anlatır. Tarihî eserler bizi kendimize bağlayan metinlerdir. Onları okumak, dinlemek, hissetmek; insanın kendi tarihini, kültürünü, yerini anlaması demektir. Trilye’de bir taşın ucuna dokunduğunda, belki de yüzyılların nabzına dokunmuş olursun.

Trilye’nin Az Bilinen Tarihi Yapıları

Tabut Ev: Yahudi Mahallesi’nde yer alan gizemli bir taş yapı. Kimilerine göre bir hahamın evi, kimilerine göre küçük bir ibadethane. Yığma taş duvarlar, küçük pencereler ve sade yapı tekniği. Yerel halk arasında Tabut Ev olarak bilinen bu yapı, Trilye’nin çokkültürlü geçmişinin tanıklarından biridir. Efsanelerle çevrili oluşu, halk belleğinde güçlü bir yer edinmesini sağlamıştır. Trilye’nin Yahudi Mahallesi olarak bilinen eski yerleşim alanında bulunan ve halk arasında Tabut Ev olarak anılan yapı, gizemli........

© dibace.net