İnsanoğlunun en kıymetli sermayesi akıldır. Zira akıl, insanı hayvandan ayıran en temel vasıf; vahyi anlamanın, hikmeti kavramanın ve toplumu inşa etmenin vazgeçilmez aracıdır. Kur’an-ı Kerim, aklı; inancın ve sorumluluğun ölçüsü olarak belirlemiş, pek çok ayette “akletmez misiniz?”, “düşünmez misiniz?” diyerek akla hitap etmiştir. Bu, aklın, kaba kuvvetten üstün olduğunu, yumrukla değil hikmetle inşa edilen bir hayatın İslam’ın özüne daha uygun olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Kur’an-ı Kerim’de yaklaşık elliden fazla yerde “akletmek” vurgulanır. Bakara Suresi 44. ayette, “Siz başkalarına iyiliği emredip de kendinizi unutur musunuz? Hâlbuki kitabı okuyorsunuz. Hiç aklınızı kullanmaz mısınız?” buyrularak, akılsızca yapılan davranışların eleştirildiği görülür. Aynı şekilde Enfal Suresi 22. ayette, “Şüphesiz Allah katında canlıların en kötüsü, aklını kullanmayan sağır ve dilsizlerdir.” denilerek, aklın kullanılmamasının insanı değersizleştirdiği vurgulanır.

Hz. Peygamber (s.a.v) de aklın önemine dikkat çekmiş; “İnsanın aklı ne kadarsa dini de o kadardır” (Beyhakî, Şuabü’l-İmân, 4/308) buyurarak akıl ile din arasında sıkı bir bağ kurmuştur. Yani iman, sadece körü körüne bir bağlılık değil; akıl, muhakeme ve hikmet ile beslenen bilinçli bir........

© Denge