Bir yerin nüfusu az, mahrumiyet derecesi çoksa insanlarıyla ve yetkilileriyle diyalog kurmak kolay oluyor. Böyle yerlerde kendinizi de bir yerlere koyabiliyorsunuz. Büyük şehirlerde durum tamamıyla farklıdır. Paşa da olsanız fazla dikkat çekmezsiniz. Uzun yıllardan beri büyükşehir kapsamında olan Samsun'da yaşamaktayım. İnsanlar arasındaki samimiyet ve iletişimin çok zayıf olduğunu görüyorum. Daha genel bir ifade ile doğu ve güneydoğudaki dostluklar kalıcı, batıda ve sahil bölgelerindeki dostluklar geçicidir/ zayıftır. Bunun sebebi mahrumiyet ve maduriyet olarak özetlenebilir. Mahrumiyet ve maduriyet aynı zamanda insanları gelenek ve göreneklerine bağlı kılıyor. Mahrumiyet ve mağduriyetin bir başka boyutu ise insanın karşısına fazla seçenek koyamamaktadır. Seçenekler çoğalınca ilgi azalıyor, yavşaklık baş göstermeye başlıyor.

Konuyla pek ilgisi olmasa da merhum Erkan Ocaklı bir türküsünde " Eskiden sevdalıklar yürektendi yürekten, şimdiki sevdalıklar hep döneyi direkten" diyordu. Bunun başlıca sebebi alternatiflerin çokluğudur. Yaptığım kamuoyu araştırmasında Türkiye'de 2024'te ortalama % 33'ü boşanırken Hakkari'de bu oran % 1'in altındadır. Bu konuda aşiretçiliğin, gelenek ve göreneklerin payı çoktur. Lâkin bu hususlar da alternatifi azaltıyor.

Yukardaki paragrafimda buradaki (doğu ve güneydoğu illeri) dostlukların kalıcı olduğunu ima ettim. Bunun örneğini şöyle verebilirim. Samsun- Terme'de yaklaşık 30 yıl önce tanıştığımız ve de halâ dostluğumuz devam eden meslektaşım Nuh Kaya, Hakkari'de bulunduğum süre içinde beni telefonla aradı. 83-90'lı yıllarda Cevizli Köyü ile Hakkari merkezde 7 yıl çalıştığını söyledi. Cumhuriyet İlkokulu/ Ortaokulu müdürü Ali Yalçın Bey hem öğrencisi, hem de kızının müdürü olduğunu ifade etti. Nuh Hoca Ali Yakçın Bey'i ziyaret etmemi istedi. Müdür Ali Bey' i ziyarete gittiğimde çok sıcak karşılandım. Ali Bey Nuh Hoca" yı anlatıyor: " Köyümüzün, öğretmeni, önderi, rehberi, yerine göre........

© Denge