Nedavno sam na kablovskoj televiziji, na kanalu History 2 gledao jednu epizodu iz serijala Razotkrivanja u kojoj su troje američkih novinara pokušali da otkriju pozadinu izgradnje ogromnog spomenika Maunt Rašmor u Crnim brdima, u saveznoj državi Južna Dakota. Reč je o isklesanim licima u steni četiri značajna predsednika SAD: Džordža Vašingtona, Tomasa Džefersona, Abrahama Linkolna i Teodora Ruzvelta.

Spomenik je osmislio i radove na njegovoj izgradnji nadgledao do svoje smrti američki vajar i arhitekta Gutzon Borglum. Za ovaj spomenik se popularno kaže da je jedna od najvećih ikona američke demokratije. Troje novinara su pitali istoričare, meštane, prvobitne starosedeoce indijance Sijukse, poslednjeg živog učesnika radova na spomeniku, predsednika organizacije Kju kluks klan (KKK) i druge građane o gradnji spomenika, njegovoj strukturi, ličnosti i životu autora vajara, suženom izboru na četiri predsednika i sl. Ispostavilo se da je spomenik podignut na svetoj indijanskoj zemlji koja je silom uzimana, ugovorom vraćana i ponovo oteta, tj. nasilno kupljena od Sijuksa (ugovor nisu priznali i novac nisu uzeli) tokom druge polovine XIX stoleća.

Jedan od poglavica Sijuksa, Ludi Konj, je dugo u tim prostranstvima vodio rat protiv agresivnih doseljenika, kopača zlata i američke vlade da........

© Danas