Kripto varlıkların Satoshi Nakamoto tarafından ortaya konulan mantığı, sınırların ve merkezi otoritenin ortadan kaldırılmasıyla merkeziyetsiz olarak ayakta tutulabilecek bir kayıt sistemi kurmak ve buna bağlı olarak bir ekonomik modelin temellerini atarak ilk uygulamasını hayata geçirmekti. Bu modelin ilk örneği olan Bitcoin’in 20 yıldan kısa bir süre içinde farklı alanlara yayıldığını ve değiştiğini hep beraber gördük.

Bugün, dünya piyasalarında kripto varlıkların değerlemeleri iki şekilde yapılmaktadır: Ya ortaya koydukları değer önerisinin bir sonucu olarak değerlemelerini al/sat piyasaları belirler ya da gerçek dünya varlıklarının karşılığında basılan kripto varlıklar, bu varlıkların temsil ettiği gerçek dünya değerlemeleri üzerinden değer görürler. Bu yazıda gerçek dünya varlıklarının dijitalleştirilmesi ve dünya piyasasına sunulması üzerine konuşacağız.

Dijitalleşen Varlıklar

Gerçek dünya varlıklarının dijitalleştirilmesinden önce paranın köklerinden bahsetmek ve bu fikrin ilk örneklerinin nasıl ortaya çıktığını anlamakta fayda var. 19. yüzyılda yaygınlaşan ve birçok ülke tarafından benimsenen altın standardı, bu noktada önemli bir yere sahiptir. Basit bir şekilde açıklamak gerekirse altın standardı, bir ülke tarafından basılan para veya diğer değerli kağıtların, ülkenin altın rezervinin karşılığında basılması anlamına gelmektedir. Bu sistem sayesinde ülkeler, paranın arzını sınırlandırmayı ve enflasyonu kontrol altına almayı hedeflemekteydi.

Dünya savaşları ve Büyük Buhran gibi ekonomik çalkantılar sonrasında ülkeler, yavaş yavaş bu standarttan uzaklaşmaya ve hükümetlere para politikaları konusunda daha fazla alan sağlayan itibari para (fiat para) standardını benimsemeye başladılar.

Peki altın standardının bugünkü konumuzla ne ilgisi var? Altın standardı sayesinde ülkeler arasındaki para birimlerinin değeri, global olarak kabul edilen altın üzerinden hesaplanıyordu ve bu sistem global bir kabul edilebilirlik sağlıyordu. Bu kolay dönüştürülebilirlik sayesinde ülkeler arasında ticaret ve para değişimi kolay bir şekilde kontrol edilebiliyordu.

Kripto varlık kısmına gelecek olursak, bu varlıkların değerlemesi ve alışılagelmiş finansal sistemlere entegre edilmesi konusundaki en büyük problemlerden birisi, Bitcoin gibi kripto varlıkların aşırı değişken ve bir standarda bağlı olmayan fiyat değişiklikleriydi. Buna karşılık olarak, stabil token’lar piyasaya sürülmeye başlandı ve menkul kıymet ve kullanım tokenları (security ve utility token’lar) konuşulmaya başlandı.

İtibari paraya (fiat paraya) dayalı stabil token’ların mantığı, basılan her bir token için güvenilir bir kuruluşta (banka) o token’a karşılık gelen paranın tutulmasına dayanmaktadır. Mesela siz bugün 100 tane Türk........

© Daktilo1984