Kürdistan Teali Cemiyeti*
PKK’nin 12. kongresinin sonuç bildirgesi bir şaşkınlık yarattı. Tarihsel gerçeklerden yalıtılarak yazılmış bildirgenin iddiaları tarihin mihenk taşına vurulmadan değer kazanamaz. Örneğin Kürdistan Teali Cemiyeti, Kurtuluş Savaşı sırasında çıkan Kürtçü isyan ve ayaklanmalar, Hoybun Cemiyeti...
Kürt Teali Cemiyeti’nden başlayalım: 30 Aralık 1918’de İstanbul’da kurulan ve doğu illerinde şubeleri açılan, bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını amaçlayan cemiyet. Cemiyetin adı, Kürdistan Yükselme Derneği anlamına gelmektedir.
Bu cemiyetin, İngiliz devlet yetkilileri ve Hürriyet ve İtilaf Fırkası ile ilişkileri bulunmaktaydı. Mustafa Kemal Atatürk, cemiyetin amacının, yabancı devletlerin himayesinde bağımsız bir Kürt devleti kurmak olduğunu belirtmiştir. Benzer şekilde dönemin Amerikan ve Fransız askeri ataşe raporlarına göre de bağımsız bir Kürt devleti kurmayı amaçlayan cemiyet, tamamen Britanya İmparatorluğu’nun himayesi altındadır. Aynı raporlara göre; Britanya İmparatorluğu bu destek sayesinde Musul petrolleri üzerinde egemenlik kurmak istemektedir. Nitekim amacına ulaştı.
1921 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından alınan bir kararla cemiyetin faaliyetlerine son verilmiştir.
30 Aralık 1918 tarihinde Osmanlı Dahiliye Nazırlığı’na verilen bir dilekçe ile kurulmuştur. Kendi iç tüzüğünde ise kuruluş tarihi 19 Kasım 1918 olarak gösterilmiştir.
Kurucuları: Bedirhanlar, Şemdinan ailesi, Baban aşireti, Cemil Paşa Ailesi; Mevlanzade Rifat (Yüzellilikler listesine alınarak sınır dışı edilmişti), Ahmet Hamdi Paşa, Arvasizade Mehmet Şefik, Said........© Cumhuriyet
