Kartalkaya faciası ve devletin hukuki sorumluluğu - Suna Türkoğlu
Bolu-Kartalkaya’daki yangın faciası 21 Ocak 2025’te meydana geldi. Bu çok acı olayın üzerinden dört aydan fazla bir süre geçmesine karşın, sorumlular hakkında henüz ciddi bir gelişme kaydedilmedi. TBMM’de kurulan araştırma komisyonunda açıklama yapan aileleri, büyük bir acı içerisinde izledik.
Facianın sorumlularını bulmak, onları cezai ve hukuki yönden değerlendirip cezalandırmak ve bu süreçte varsa gerekli düzenlemeleri yapmak devletin görevidir. Sorumluları ortaya çıkarmak zorunda olan devletin ayrıca kamu hukuku yönünden hizmet kusuruna dayalı hukuki sorumluluğu ve hizmet kusurunun içeriğinden kaynaklı olarak kamu görevlilerinin görevi ihmalden kaynaklanan cezai sorumluluğu da bulunmaktadır.
İdare kavramı, bütün kamu tüzel kişilerini ve birimlerini kapsayan bir ifadedir. İdarenin görev, yetki ve sorumlulukları kanunla belirlenir. Bu nedenle de kendi yükümlülüğündeki faaliyetlere ilişkin olarak yürürlüğe koyduğu ikincil mevzuattaki eksiklikler idarenin kanundan kaynaklı sorumluluğunu kaldırmaz. İdarenin gerek hizmet kusuru gerekse kusursuz sorumluluk ilkelerine göre tazmin borcu ile yükümlü olabilmesi için hukuki sorumluluk nedenlerinin varlığının yanısıra tazmin borcunun şartlarının da bulunması gerekir.
Özel sektör tarafından yürütülen faaliyetlerde ise; kuruluşu idarenin iznine, çalışmaları da kontrolüne tabi olan bir alanda, idareyi sorumluluğun dışında tutmak kamu hukuku kuralları karşısında mümkün değildir. Sorumluluk hukukunda zarar, idari eylem veya idari işlem ile illiyet bağı kavramları ışığında Kartalkaya yangını incelendiğinde karşımıza çıkan durum şudur:
Burada gerçekleşmiş çok büyük zarar vardır. 78 canımız yaşamını yitirmiş, 51 canımız yaralanmış, hukuki sorumluluğun birinci koşulu olan “gerçek zarar” doğmuştur.
İdarenin veya idarelerin hukuki sorumluluk yaratan işlem ve eylemleri koşulunu irdelediğimizde ise karşımıza birden çok idarenin işlemleri, eylemleri ya da eylemsizlikleri çıkmaktadır. Hem bina hem de faaliyet bakımından idarenin iznine ve denetimine tabi bir işletme ve faaliyet alanı söz........
© Cumhuriyet
