‘Yeni anayasa’ yapılabilir mi? - Bülent SERİM
Türkiye Cumhuriyeti’nin değiştirilemez ilkesi “hukuk devleti”nin ayaklar altına alındığı, sürekli anaysadan söz edildiği bir dönemde biz yine ilkelere sadık kalalım ve “yeni anayasanın” nasıl yapılması gerektiği konusunda anayasa hukuku öğretisine bakalım.
Yeni anayasa yapımı söz konusu olduğunda iki iktidar gündeme gelir: Kurucu iktidar ve kurulu (kurulmuş) iktidar. Kurucu iktidar, bir devlet kuran ya da bir devleti yeniden kuran iktidardır; kurulu (kurulmuş) iktidar ise kurucu iktidarın kurduğu devlette, onun koyduğu anayasal kurallara göre kurulan iktidardır. Kurucu iktidar;
Kurucu iktidar döneminde ortada bir anayasa yoktur ya da yok edilmiştir. Kurucu iktidar bu konuda “mutlak ve sınırsız” bir yetkiye sahiptir. Kuruluş felsefesine ve ideolojisine uygun olarak kuruluş sözleşmesi olan yeni anayasayı yapar ve bunu korumaya alır.
Seçimle gelen sonraki iktidarlar, kurucu iktidarın yaptığı anayasa çerçevesinde kurulurlar; varlık ve meşruiyet kaynakları bu anayasadır; bu anayasayla bağlıdırlar; ancak bu anayasayla verilen yetkileri kullanabilirler.
Kısacası kurucu iktidarlar yeni anayasayı yaparlar; kurulu iktidarların anayasa konusundaki yetkileri anayasal........
© Cumhuriyet
