Süregiden (geçen hafta Denizli ve Adana'daydı) “Terörsüz Türkiye İçin Milli Birlik ve Dayanışma Buluşmaları”nın amacına dair açıklamasında MHP, bu girişimin ancak “toplumun tüm fertlerinin bu sürece sahip çıkmasıyla ve devlet-millet dayanışmasıyla gerçekleşeceğini” söylüyor. MHP’nin ve Bahçeli’nin açıklamalarında birkaç yıldır, “devlet-millet dayanışması” şiârı sık sık tekrarlanıyor. “Devlet-millet dayanışması olmadan huzur ve refah kalıcı olamaz,” ara ara tekrarlanan bir formül, mesela. 6 Şubat 2023 depremlerinden sonra Devlet Bahçeli: “Devlet millet dayanışması hamdolsun zirvededir,” demişti.

Ki, 6 Şubat 2023 depremleri, -Ağustos’ta Sındırgı depremi de-, bakanların, İletişim Başkanlığı’nın, bilcümle yetkililerin, hep bir ağızdan “devlet millet dayanışmasından” dem vurmasına vesile olmuştu.

***

AKP’nin ve genel başkanı Erdoğan’ın beyanlarında ise, epeydir daha çok “devlet-millet kaynaşması” tercih ediliyor. Mesela yakınlarda, 2 Haziran’da şöyle demiş Erdoğan: “Suhuletle geçilen her aşamayla birlikte toplumumuz rahatlamakta, devlet-millet kaynaşması daha da artmaktadır.”

***

Devlet-millet kaynaşması, devlet-millet kucaklaşması, devlet-millet dayanışması, devletle milletin barışması… Bir Türk kavram seti, bu… veya, arzu seti…

***

Kavram setinin soy kütüğünde, Ecevit’in Ortanın Solu risalesine göz atmak, zihin açıcıdır. “Karaoğlan” oradaki analizinde, Osmanlı’nın ideal düzeni bozulduktan sonra “devletle halkın arasının açıldıkça açıldığını, devletin halka yukarıdan bakar olduğunu, halkın devletten soğuduğunu, devlete küstüğünü” yazar. Bu “davranış alışkanlığı” cumhuriyetle de yıkılamamış; DP, “halkın devlete karşı, yönetici kadroların meydana getirdiği devlet imajına karşı küskünlüğünü ve tahammülsüzlüğünü bir sorumsuzlukla istismar” etmiştir. Ortanın Solu’nun “toplumcu” anlayışının, bu sorunu aşacağını söyler Ecevit. CHP’nin 1973 Akgünlere seçim bildirgesi, “halk-devlet bütünleşmesi”ne selam verir: “Kamu yönetimi halkla sıcak ve yakın ilişki kurmadıkça halk-devlet bütünleşmesi sağlanamaz, ne devlet ne de halk verimli olabilir.” (Dikkat: Devlet-millet ülfetinin yerini devlet-halk almıştır burada.)

Ecevit’in özeleştirisi, devlet-millet kaynaşmasının, barışmasının, asıl sağın vaadi olduğunu haber verir. Türk sağı, erken cumhuriyet rejiminin, “CHP zihniyetinin,” Kemalist elitin, devleti (Batıcı, taklitçi, katı laik resmî........

© Birikim